BIST Katılım Tüm Endeksi (XKTUM) Hisse Senetleri ve Şirketler

Bir Çin atasözü, yatırım yapmayı bir meyve ağacı dikmeye benzetir ve yatırım için en iyi zamanın 20 yıl önce, ikinci en iyi zamanını ise şimdi olduğunu söyler.

Yarın için şimdiden yatırım yapmak; geleceğini bugünden hazırlamak ve refahını artırmak isteyen herkes için bir kaçınılmaz bir gerekliliktir. Öte taraftan “Borsa nedir?” sorusuna cevap arayan herkes, çıktığı bu keşif yolculuğunda borsanın yatırım mecraları arasında çok önemli bir yer sahip olduğunu fark eder. Borsa sayesinde, inandığımız şirketlerin geleceğine birimkilerimiz ölçüsünde yatırım yapma fırsatını elde ederiz. 

Borsa, tanımı gereği tüm piyasalar için kullanılabilecek geniş bir muhtevaya sahiptir. Örneğin dünya borsaları denildiğinde genellikle S&P 500 veya Nasdaq 100 gibi borsalar akla gelmekle birlikte, esasında da Forex piyasası da kendi içerisinde bir borsa olarak tanımlanabilir; çünkü Forex yatırımı da alıcılar ile satıcıların bir araya geldiği bir mekanizma içerir.

Ancak her bireyin yatırım tercihleri farklıdır, bu farklılıklardan biri de dini inançlardan kaynaklanan hassasiyetlerdir. Mütedeyyin bireyler, yatırım yapmayı düşündükleri şirketlerin İslamî hükümlere uygun iş sahalarında ve uygun iş modeliyle faaliyet gösterip göstermediği konusunda bilgi sahibi olmak isterler. Borsa İstanbul Katılım Endeksi, bu dini hassasiyetlere uygun kriterler gözetilerek oluşturulmuş ve yatırımcılara bu konuda bilinç kazandırmayı amaçlayan bir endekstir.

Katılım Endeksi Nedir?

Katılım endeksleri, Borsa İstanbul'da işlem gören ve katılım finans prensiplerine uygun olan hisse senetlerinden oluşan borsa endekslerini tanımlar.

Katılım endeksleri, katılım finans ilkelerine hassasiyeti bulunan ve yatırım çerçevesini İslam ahkâmın çizdiği sınırlara uygun şekillendirmeyi amaçlayan bireysel ve kurumsal yatırımcıların, söz konusu ilkelere uygun faaliyet gösteren şirketler arasından seçim yapabilmesini kolaylaştırma, bu husustaki farkındalığa katkıda bulunma ve katılım finans ilkelerine uygun faaliyetleri bulunan şirketlerin sermaye piyasaları yoluyla fonlanma imkânını genişletme maksadıyla Borsa İstanbul tarafından oluşturulan endekslerdir.

Ayırca katılım endekslerinin bir diğer işlevi de, katılım finans ilkelerine uygun faaliyet gösteren şirketlerin genel piyasa performansını yansıtmasıdır. 

Katılım endeksine dahil edilen hisselerin seçiminde İslamî kurallara uygunluk esas alındığı için, bu hisselere halk arasında genellikle "helal borsa hisseleri veya helal hisseler" denilmektedir.

Katılım endekslerinin oluşturulma süreci, Borsa İstanbul ile Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) Danışma Kurulu arasındaki işbirliğine dayanmaktadır. TKBB bünyesinde yer alan Danışma Kurulu tarafından hazırlanan "Pay Senedi İhracı ve Alım-Satımı Standardı" ile "Katılım Finans İlkelerine Uygun Faaliyet Gösteren Şirketlerin Belirlenmesinde Esas Alınacak Rehber" dokümanları, endeks kriterlerinin belirlenmesinde temel alınmaktadır.

BIST Katılım Tüm Endeksine, payları ilgili Endeks Dönemi’nde Yıldız Pazar, Ana Pazar veya Alt Pazar’da yer alacak şirketlerden katılım finans ilkelerine uygun faaliyetlerde bulunanlar alınır. Katılım finans ilkelerine uygunluğu tespit için, öncelikle Borsa tarafından gerekli veriler Bilgi Formu ile şirketlerden talep edilir ve nihayetinde şirketlerin formda yer alan yanıtları çerçevesinde endeks kapsamında yer alacak katılım endeksi hisseleri belirlenir.

Katılım endeksi kapsamındaki hisseler bazen halk arasında "faizsiz borsa hisseleri" olarak da adlandırılır. Ancak, bu tanımlama eksiktir çünkü "faizsizlik prensibi", katılım finans ilkelerinden yalnızca biridir. Diğer yandan, bir şirketin katılım endeksine dahil olabilmesi için faizsizlik prensibine uygunluk dışında; örneğin alkollü içeceklerin üretimi veya satışı, kumar hükmündeki faaliyetler, domuz mamulleri üretimi veya satışı gibi İslam dini tarafından yasaklanmış sahalarda ticaret yapılmıyor oluşu şartı da aranmaktadır.

Katılım Endeksi Hisseleri Hangileri?

BIST Katılım Tüm Endeksi, katılım endeksleri içerisinde kapsamı en geniş olanıdır ve katılım finans ilkelerine uygunluğu bulunan tüm şirketleri içerir.

BIST Katılım Tüm Endeksi hisseleri, endeks dönemleri itibariyle güncellenir ve katılım finans ilkelerine uygunluğu bulunan yeni şirketler endekse eklenirken, katılım finans ilkelerine uygunluğunu kaybeden şirketler katılım endeksi kapsamından çıkarılır. 2024 Şubat ayı itibariyle katılım endeksi hisseleri listesinde 230 adet şirket yer almaktadır. 

Ayrıca yine BIST Katılım Tüm Endeksi kapsamındaki şirketler arasından, işlem hacmi ve fiili dolaşımdaki paylarının piyasa değeri en yüksek şirketler seçilerek BIST Katılım 30, BIST Katılım 50 ve BIST Katılım 100 Endeksleri de ayrıca hesaplanır.

Katılım endeksindeki hisseler incelendiğinde, endeks kapsamında gıda, teknoloji, sanayi, tekstil, enerji ve gayrimenkul gibi farklı sektörel alanlarda faaliyet gösteren şirketlerin yer aldığı görülmektedir. 

Öte taraftan BIST Katılım Endeksi şirketleri arasında, Bist 30 ve Bist 100 endeksleri kapsamında yer alan birçok şirket bulunmaktadır. Bu bağlamda Bim, Aselsan, Ereğli, Tüpraş, Sasa ve Türk Hava Yolları gibi hisseler, akla gelen örneklerden birkaçı olarak sayılabilir.  

BIST Katılım Hisseleri (XKTUM) Yorum ve Analizleri

GCM Yatırım’ın uzman araştırma ekibi tarafından hazırlanan Yurt İçi Piyasa Analizleri yatırımcılara geniş ve zengin bir bilgi kaynağı sunmaktadır. Yurt İçi Piyasa Analizleri sayfamızda, aralarında katılım endeksi hisseleri de dâhil olmak üzere, çeşitli hisse senetlerine yönelik uzman yorum ve analizlerini içeren Özel Raporlar’ın yanı sıra, yurt içi piyasalar için hazırlanan günlük ve haftalık periyodik bültenlere, aktüel şirket haberlerine ve Borsa İstanbul'un temel endekslerine ait teknik analiz raporlarına ulaşabilirsiniz. 

Bu analizler, yatırım sürecinin araştırma aşamasında yatırımcılara destek sağlarken, aynı zamanda yatırımcıların piyasaların güncel seyri hakkında fikir sahibi olmalarına da olanak tanır.

Ayrıca GCM Yatırım Model Portföy içerisinde, katılım endeksi hisseleri de bulunabilir. Dolayısıyla model portföyümüze dahil ettiğimiz katılım hisselerine dair detaylı değerleme çalışmalarımızı inceleyebilir ve ilgili hisselerle ilgili uzman yorum ve analizleri okuyarak önemli bilgiler edinebilirsiniz.

BIST Katılım Hisseleri (XKTUM) Nasıl Alınır?

Katılım hisseleri, Borsa İstanbul’da işlem gören hisseler içerisinden seçilmiş, ancak katılım finans ilkeleri bakımından uygunluk kriteri bağlamında spesifik bir tanım kapsamına alınmış şirket hisselerini ifade eder. Başka bir deyişle, katılım hisselerini almak ile diğer borsa hisselerini almak arasında prosedür anlamında ek bir gereklilik bulunmamaktadır. Bu yüzden GCM Yatırım’da bulunan borsa hesabınız ile GCM Borsa uygulamaları üzerinden katılım finans hisseleri alım-satım işlemlerinizi, diğer hisselerde olduğu şekliyle kolayca gerçekleştirebilirsiniz.

Eğer henüz bir borsa hesabınız yoksa, kendiniz için saniyeler içerisinde ücretsiz bir GCM Borsa Deneme Hesabı oluşturabili ve bu hesap sayesinde, 100.000 TL sanal parayla borsada nasıl işlem yapılacağını pratiğe dökerek piyasanın dinamiklerini bizzat deneyimleyebilirsiniz.