Halka Arz Takvimi 2023 Yeni Halka Arzlar
Ülkemiz hisse senedi piyasasında, özellikle 2021 senesi itibariyle halka arz listesinde oldukça belirgin bir artış olduğunu gördük. 2019 ve 2020 senelerinde sırasıyla 6 ve 8 şirket halka arz olurken; takvimler 2021 senesini gösterdiğinde ise borsada yeni halka arzların sayısı adeta bir sıçrama yaşayarak 52 olarak gerçekleşmişti. Takip eden 2022 senesinde ise, Ernst&Young Global IPO Trends raporuna göre dünya borsaları tarafında halka arzların yıllık bazda %50 oranında azaldığı görülmesine rağmen, ülkemizde 40 adet firmanın yeni halka arz edilen hisseleri Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlayarak, yine halka arzlar bakımından güçlü bir dönem yaşanmıştır.
2023 senesinde ise, 2023 halka arz takviminin yine oldukça yoğun geçtiğine şahit olduk. 4-6 Ocak 2023 tarihleri arasında talep toplaması gerçekleşen Söke Değirmencilik San. ve Tic. A.Ş. (SOKE) ile başlayan 2023 halka arzları; sene içerisinde gerçekleşen yeni hisse arzları ve en son yapılan Tureks Turunç Madencilik (MARBL) ile şu ana kadar 44’e ulaşmış bulunuyor.
BIST Halka Arz Endeksi (XHARZ), son iki yılda gerçekleşen artan sayıdaki halka arzların etkisiyle, bileşen sayısı bakımından 7 Kasım 2023 itibariyle 94 farkı şirket hissesini içermektedir. Ayrıca yine Halka Arz Endeksi’ni incelediğimizde, 2023 senesinde halka arz olan hisselerden; SDT Uzay ve Savunma Teknolojiler (SDTTR), Oncosem Onkolojik Sistemler (ONCSM), Astor Enerji (ASTOR), Forte Bilgi İletişim (FORTE) ve Tapdi (TNZTP) gibi şirket paylarının piyasa performansları ile öne çıktığını görmekteyiz.
Elbette borsa halka arz takviminin defteri kapanmış değil ve önümüzdeki dönemde de halka arz olacak şirketler göreceğiz. Hatta şirketler tarafından yapılan halka arz başvurularına bakıldığında hisse senedi halka arz takviminin 2023 senesinde olduğu gibi, 2024 senesinde de oldukça kalabalık bir halka arz listesi içereceğini tahmin edebiliriz.
Bu noktada yatırımcıların en çok merak ettiği konuların başında, şüphesiz yeni halka arz tarihlerinin ne zaman olacağı geliyor. Halka arz olacak şirketler, haftalık SPK Bülteni’nde açıklandıktan genellikle kısa bir süre içerisinde halka arz edilmektedir. Bu sebeple halka arzlar ne zaman sorusuna verilecek cevapların ufku çok fazla ileriye gitmemektedir. Bu yüzden halka arz edilecek hisseleri veya yaklaşan halka arzları öğrenmek için halka arz takvimini haftalık olarak takip etmek daha isabetli olacaktır. Kesinleşen halka arz hisse takvimine ise bu sayfamızdan güncel olarak ulaşabilir ve en yakın halka arz ile ilgili özet bilgileri yine buradan bulabilirsiniz.
Halka Arz Nedir?
Yeni halka arzlar deyince halk arasında daha çok hisse senedi halka arzları akla gelmekle birlikte, esasında halka arz süreci sadece hisse senedi arzlarını değil; bunun yanında şirketlerin tahvil ve bono benzeri borçlanma araçları ihracını da kapsamına alır. Ancak konuyu hisse senedi halka arzları özelinde sınırlandırarak “Halka arz nedir?” sorusuna yanıt verecek olursak halka arzları; şirketlerin paylarını belirli bir bedel karşılığında yatırımcılara sunmak maksadıyla her türlü yoldan yapılan çağrıyı ve bu çağrı neticesinde gerçekleştirilen satış süreçlerinin tamamını içeren bir faaliyet olarak tanımlayabiliriz.
Bir şirket halka arz sürecinde, mevcut paylarını veya sermaye artırımı yapmak yoluyla yeni ihdas edilecek payları halka arz edebileceği gibi, bu iki yöntemi bir arada kullanmayı da tercih edebilir.
Halka arzlar, şirketlere alternatif bir finansman olanağı tanımanın yanında, şirketlerin itibarını artıran, kurumsal yönetim uyumuna, bilinirliğine ve rekabet gücüne de katkı sağlayan bir adımdır. Diğer taraftan şirket halka arzlarının yarattığı en önemli pozitif dışsallık ise sermayenin tabana yayılmasına destek oluşudur.
Halka Arz Süreci Nasıl İşler?
Şirketlerin halka arzına onay yetkisi SPK’nin; Borsa’da kota alınma ve işlem görme süreci ile ilgili inceleme görevi ise Borsa İstanbul’a aittir. Bu yüzden bir şirketin halka arz süreci, şirketlerin belirli şekli şartlarına uyarak hazırladığı halka arz izahnamesi ve gerekli diğer belgeler ile SPK’ye ve eşzamanlı olarak Borsa İstanbul Grubu’na [Borsa İstanbul, Takasbank ve Merkezi Kayıt Kuruluşu’ndan (MKK)] yapacağı başvuru ile başlar. Dolayısıyla borsa ajanslarında çıkan halka arz bekleyen şirketler haberleri genellikle bu aşamaya ilişkindir.
Başvurunun ardından, ilgili şirket SPK ve Borsa İstanbul uzmanları tarafından finansal ve hukuki bakımdan kapsamlı bir şekilde incelenir.
Borsa İstanbul uzmanlarınca yapılan incelemeler sonucunda, şirketin kotasyon koşullarını sağladığına kanaat getirilmesi halinde, Borsa yönetimi tarafından halka arz sonrası şirket hisselerinin işlem görebileceği pazar belirlenir ve karar SPK’ye iletilir.
Yine SPK tarafından uygunluk verilirse, halka arz onaylanır. Onayın ardından satış sürecinin hangi tarihlerde ve hangi dağıtım esasına göre olacağı ve satış sonrasında da satış sonuçları kamuya duyurulur.
Satış sonuçlarının Borsa İstanbul tarafından değerlendirilmesi sonrasında ise, Kotasyon yönergenin 8. maddesinde belirtilen “Halka arz edilen payların piyasa değeri” ve “Halka arz edilen payların nominal değerinin sermayeye oranı” şartlarının sağlanması durumunda şirket payları kota alınarak, KAP’ta yapılacak Borsa duyurusunu izleyen 2. iş günü harka arz edilen şirket için Borsa’da gonglar çalmaya başlar.
Halka Arza Nasıl Katılınır?
Halka arzlarda kullanılan satış yöntemleri üç gruba ayrılır, bunlar;
- Talep Toplama
- Borsada birincil piyasada satış
- Talep toplanmaksızın satış
Yeni halka arz tarihleri, diğer bir ifadeyle halka arz olacak hisselerin satışları, izahname ve tasarruf sahiplerine satış duyurusunda ilan edilen tarihte başlar.
Halka arz satışı, Borsa’da, birincil piyasada yapılabileceği gibi; borsa dışında sabit fiyatla veya belirli bir fiyat aralığı belirlenerek ya da fiyat teklifi almak suretiyle talep toplama yöntemiyle yapılabilir.
Talep toplama yöntemiyle yapılan halka arzlarda, yatırımcılar yeni halka arzlara katılmak istediklerinde, ancak ilgili halka arz için belirlenen kurumlar üzerinden talep oluşturabilirler.
Borsa birincil piyasada satış yöntemiyle gerçekleşen halka arzlara katılım ise, diğerine göre çok daha kolaydır. Buna göre, bu tür halka arzlara katılmak isteyen yatırımcılar, herhangi bir aracı kurumda bulunan borsa hesapları vasıtası ile borsadan hisse senedi satın alır gibi emir girebilirler.
Halka arzlar sırasında talep oluşturabilmek için hesabınızda yeterli tutarda nakit bulunması gerekir. Ancak bazı halka arzların katılımında T+2 bakiye de kullanılabilir veya örneğin Bist 100 ya da çoğunlukla daha dar kapsamlı olarak Bist 30 hisseleri veya bazı yatırım fonları gibi çeşitli yatırım araçlarının teminat gösterilmesine de izin verilebilir.
Halka Arza Kimler Katılabilir?
Halka arzdan hisse almak ile ikincil piyasadan hisse almak arasında, bir şirkete ortak olma açısından ve yine hisse senedinin yatırımcıya tanıdığı haklar bağlamında herhangi bir fark bulunmamaktadır. Bu yüzden halka arzlara yerli ve yabancı Borsa İstanbul’da hisse alıp-satabilen tüm bireysel ve kurumsal yatırımcılar katılabilirler. Borsa İstanbul’da işlem yapabilmek için ise 18 yaşını doldurmuş olarak bir aracı kurumda ya da bankada yatırım hesabınızın olması yeterlidir.
Tüm halka arzların neticede bir borsa yatırımı olduğu düşünülecek olursa, eğer halka arzlara ilk defa katılacaksanız, öncelikle “Borsa Nedir?” sorunun cevabını öğrenerek yola koyulmanın, sizin için iyi başlangıç olacağı söylenebilir.
Borsa'da Yeni Halka Arz Olacak Şirketler
Daha önce de değindiğimiz gibi, halka arzlarda hisse satış süreci ve devamında borsada işlem görmesine kadar, öncesinde birçok resmi prosedürün tamamlanması gerekiyor ve SPK’den onay gelene kadar yeni halka arz olacak şirketlerin hangileri olacağı ve yeni halka arzlar ne zaman sorusuna net bir cevap verebilmek mümkün olamıyor. Ancak yapılan halka arz başvurularını incelediğimizde önümüzdeki süreçte de büyük olasılıkla yeni halka arz edilecek hisselerin olacağını şimdiden söyleyebiliriz.
Diğer taraftan SPK halka arz takvimi netleşmeden hangi şirketlerin halka arz olacağı ile ilgili bilgi sahibi olmanın zaten çok bir anlamı olmayacaktır. Çünkü yeni halka arz olacak şirketleri SPK onayından önce bilmenin yatırımcı açısından herhangi bir avantajı yoktur. Burada önemli olan, yeni halka arz olacak hisseler arasında, halka arzına katılmak istenilenlerin satış tarihini kaçırmamaktır. Bu sebeple güncel halka arz takvimini sitemiz üzerinden belirli periyotlarla takip etmeniz faydalı olacaktır.
Halka Arza Katılmanın Avantajları Neler?
Özellikle son yıllarda artan halka arzlar dolayısıyla, birçok yatırımcı tarafından halka arzlara katılmanın ne gibi avantajları olduğu merak konusu olmaya başlamıştır. İster Forex yatırımı yapıyor olun, ister VİOP yatırımı, isterseniz de Borsa’da hisse senetlerini tercih ediyor olun; her durumda yatırım yapacağınız piyasanın işleyişini ve kendine özgü özelliklerini biliyor olmanız son derece önemlidir.
Öncelikle şu hususun altını çizmek gerekir ki; bir şirkete ortak olmak halka arz sırasında avantajlı olabileceği gibi, halka arz sonrası ikincil piyasadan söz konusu şirket hissesinin alınması sırasında da avantajlı olabilir. Zira borsalar son derece dinamik ve değişken yapılı oluşumlardır. Bu yüzden yatırım fırsatı anlamında borsa hisseleri arasında halka arz hisseleri ve eksi hisseler gibi kategorik bir ayrım yapmak çok doğru olmayabilir.
Diğer taraftan halka arz olacak tüm şirketler için halka arz izahnamesi ve fiyat tespit raporu yayımlanmaktadır. Ayrıca yine bu raporun başka uzmanlar tarafından incelenmesini içeren ve farklı aracı kurumlar tarafından hazırlanan fiyat tespit değerlendirme raporları da halka arz öncesi yatırımcıların incelemesine sunulur. Bu açıdan bakıldığında halka arzlar, yeni halka arz olacak şirketle ilgili yatırımcının birçok bilgi ve analize ulaşabileceği bir süreç anlamını taşır ve daha fazla bilgi ve veriye sahip olmanın da bir avantaj sağlayacağı açıktır.
Yapılan şirket değerlemeleri, uzman kişiler tarafından ve genel kabul görmüş değerleme yöntemleri çerçevesinde yapılır. Halka arz fiyatları ise çoğunlukla iskonto içerir ve bu da bir bakıma değer yatırımcılığı perspektifinden bir avantaj olarak düşünülebilir. Ancak buna rağmen, her değerleme çalışmasının birtakım varsayım ve tahminler içerdiği ve bir yönüyle analist yaklaşımından da etkileneceği bilinmelidir. Bu yüzden halka arzlara katılıp katılmama kararının, yatırımcıların piyasadan hisse senedi alırken uyguladıkları kendi karar alma tarzlarına uygun olarak, her halka arza katılma sırasında spesifik bir araştırma sonucunda alınması çok daha sağlıklı olacaktır.
Halka Arz Edilen Şirket Hisseleri Nasıl Alınır?
Halka araz edilen bir şirket hissesini halka arz sırasında almamış olmak, elbette sonradan alamayacağınız anlamına gelmemektir; çünkü halka arz olan hisseler de, diğer hisse senetleri gibi, talep toplama ya da borsada satıştan kısa bir süre sonra, kotasyon yönergesi şartlarına bağlı olarak ikinci piyasada işlem görmeye başlar.
Yeni halka arz edilen hisse senetleri, ikinci piyasada işlem gördüğünde, bazen ilk günlerde alınamayabilir. Bunun sebebi, ilgili hisse senedi piyasasındaki talebin, arzı aşmasıdır. Bu arz-talep dengesizliği, yeni halka arz olan hisselerde görülebileceği gibi, eski hisse senetlerinde ortaya çıkabilir. Fakat geçmiş deneyimler, bu durumun zamanla normale döneceğini gösterir. Dolayısıyla, yeni halka arz edilen hisse senetleri de, eski hisse senetleri gibi, piyasa koşulları uygun olduğunda istenilen zamanda alınıp satılabilir.