Hareketli Ortalamadan Nasıl Yararlanılır?
Hareketli Ortalamadan Nasıl Yararlanılır?
Bir önceki yazımızda hareketli ortalamaların yapısı hakkında durarak, piyasalarda en çok kullanılan indikatörün temellerini incelemiştik. Bu yazımızda ise, oldukça kullanışlı olan hareketli ortalamaların kullanımına ilişkin koşulları açıklamaya çalışacağız.
Hareketli ortalamaların en yararlı fonksiyonları şüphesiz trendleri ve trend dönüşlerini belirleyebilmeleridir. Ancak bunun yanında, fiyatın gücünü gösterebilecek momentum, destek-direnç ve zarar durdur belirlenmesinde de etkili rol oynayabilirler. Bu kısımda hareketli ortalamaların işlem stratejilerine nasıl yardımcı olabileceğini inceleyeceğiz.
Trend
Trendi belirleyip takip etmek, yatırımcıların en büyük avantajlarından biri olduğu gibi, bunu gerçekleştirebilmek için en uygun ve kullanışlı araçlardan biri hareketli ortalamalardır. Ancak, tüm trend belirleyicilerde olduğu gibi, hareketli ortalamalar trendin oluşumundan sonra etkisini gösterir. Yani gecikmeli tepki verir. Bu nedenle trendlerin başlangıcını tahmin etmek yerine, olgunlaşma aşamasının ardından stratejiler belirlenmelidir.
Yukarıdaki grafikte, 89 günlük üssel hareketli ortalamanın USDTRY paritesindeki yükseliş trendini başarılı bir şekilde takip ettiği görülüyor. Trendin takip edildiğine emin olabileceğimiz kısım, grafikte ilk test bölgelerini gösteren ve yuvarlak ile belirttiğimiz kısımlardır. Trendin olgunlaşma sürecinde ise, hareketli ortalamanın her test edildiği veya sorgulandığı süreçte, yükseliş eğiliminin destek gördüğü dikkat çekiyor. Trendin destek görmeyi sürdürdüğü ve alım stratejilerinin oluşturulabileceği kısımlar kare ile belirtiliyor. Bu aşamada, trendin sona ermesi, hareketli ortalama altında gerçekleşebilecek günlük kapanışlarla sağlanabilir. Bu durum yükselişin bittiği anlamına gelmese de, en azından stratejimizi belirlediğimiz indikatörün şu an güncel olmadığı ve trend dönüşünün gerçekleşebileceği sinyalini vermektedir.
Momentum Ölçümü
Platformlarımızda Momentum indikatörü bulunurken, hareketli ortalamalarla bunun nasıl ölçülebileceğine ilişkin soru işaretleri oluşabilir. Ancak birkaç hareketli ortalamanın kombine bir şekilde uygulanması sonrasında, fiyatın gücü hakkında önemli fikirler elde edilebilir. Genelde, kısa vadeli hareketli ortalamaların daha hassas hareket ettiğini, uzun vadeli hareketli ortalamalarda bu durumun tersinin geçerli olduğunu belirtmiştik. İşte bu iki hareketli ortalamanın birbirine yakınlaşması, uzaklaşması ve hatta kesişmesi, fiyatın momentumu hakkında bilgi verebilir. Bunun için en iyi yollardan biri, 3 adet hareketli ortalamanın ortak kullanımıdır.
Yukarıdaki grafikte, ABD tipi Ham Petrol (Crude Oil –WTI) fiyatının günlük mumlar halindeki fiyat hareketli görülüyor. Grafikte 200 günlük EMA mavi, 100 günlük EMA kırmızı, 50 günlük EMA ise yeşil ile belirtilmiş durumda. Dikkat edilmesi gereken ilk kısım, 200 günlük EMA’nın uzun vadeli düşüş trendini destekliyor oluşu. Diğer taraftan, 50 ve 100 günlük EMA’lar bazı zamanlar birbirine yaklaşırken, bazı zamanlarda kesişme bile gerçekleşiyor. Ancak 3 hareketli ortalamanın da altında fiyatlamalar oluştuğu süreçte, satış gücünün arttığını görebiliyoruz. Ancak, 50 ve 100 günlük EMA’ların yakınlaştığı veya kesiştiği süreçlerde, satışların sınırlandığını ve hatta kısa vadeli alımların ön plana çıktığını görebiliyoruz. Böyle bir tablo karşımızdayken, her iki hareketli ortalamanın da 200 günlük EMA’yı kesmiş olduğunu düşünürsek, bunun oldukça önemli bir değişime yol açabileceğini daha net bir şekilde anlayabiliriz.
Destek ve Direnç Belirlenmesi
Hareketli ortalamaların, trendi belirlerken fiyatın birçok kez göstergeyi test ettiğini görebiliriz. İşte bu süreçlerde, özellikle hareketli ortalama zaman ve test sayısı açısından güncelliğini korumayı başardıysa, tekrar test edildiğinde fiyatı sınırlandırma eğilimine girebilir. Bu aşamada destek ve direnç görevini üstlendirmesi söz konusudur.
USDJPY paritesinin günlük grafiği incelendiğinde, 89 günlük üssel hareketli ortalamanın bir dönem boyunca yükseliş trendini desteklediği görülüyor. Bu dönemde, mavi ile belirttiğimiz destek noktalarının aynı zamanda trendin sınırını da oluşturduğu görülebilir. Bu durum, düşüş trendlerinde tersi bir senaryoyla karşımıza çıkabilir. Düşüş trendinde de, trendi destekleyen hareketli ortalamanın test edildiği bölgelerde direnç seviyelerinin oluşması ve trendin gücüne göre bu seviyelerin de güç kazanması beklenebilir.
Zarar Durdur ve Trend Dönüşü Belirleme
Trendi takipte kullandığımız hareketli ortalamalar, genel olarak basit birer istatistik çalışmasıdır ve yatırımcılar da işlemlerini bu istatistik geçerliliğini koruduğu müddetçe devam eder. Yani trend bitene kadar. İşte bu aşamada, trendi takip eden hareketli ortalamanın kırılması, mevcut trendin sona ermesi anlamına gelebilir. Bu süreçte trendin dışında gerçekleşebilecek peş peşe kapanışlara dikkat etmek gerekir. Çünkü geri dönüşler için beklentiler genellikle peş peşe iki kapanış sonrasında zayıflayabilmektedir. Bu durumda, hareketli ortalama bize hem trendi, hem de zarar durdur noktasını belirlemede yardımcı olacaktır. Ancak, istisnalara karşı esneklik sağlayabilmek amacıyla, hareketli ortalamadan bir miktar mesafeli bölgelere zarar durdur emirlerinin koyulmasında fayda var.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Hangi tür hareketli ortalama olursa olsun, genel olarak kullanım şekli kapanış fiyatlarının hesaplanmasıdır. Ancak bu bir mecburiyet değildir. Uygulamalar arasında açılış, kapanış, en yüksek veya en düşük veya ortalama fiyatların da baz alınabildiği seçenekler mevcuttur. Ancak hangi yöntem kullanılırsa kullanılsın, hareketli ortalamanın analizini gerçekleştirdiğini enstrümanla uyum içerisinde olması önemlidir.
- Birçok örneğimizde günlük grafikler ve doğal olarak günlük kapanış fiyatlarının geçerli olduğu grafikler bulunuyordu. Ancak bu da değiştirilebilir. İlgili olduğunuz veya işlem yapmak isteğiniz zaman dilimlerine göre (saatlik, 4 saatlik, haftalık gibi) periyotlar uyarlanabilir. Tekrar hatırlatmakta fayda var; esnek olmak sizin elinizde ancak ilgili enstrümanın geçmiş fiyat hareketlerinde sağlama yapmanız önemli.
- Hiçbir ortalama size kesinlik sağlamaz. Finans piyasalarında kesinlik diye bir şey yoktur. Ancak, temel ve teknik analiz yöntemleriyle birlikte, belirsizliği azaltmaya yönelik çabalar oluşturulabilir. Hareketli ortalamalar da bunların alt başlıklarından biridir.
- Trend indikatörlerinin tümü geç tepki verir. Çalışmamızı içerisinde bahsetmemize karşın hatırlatmakta fayda var; trendler oluşumlarından sonra belirlenebilen fiyat hareketleridir. Bu konuda en uygun yöntemlerden biri, temel faktörlerle destek alan fiyat hareketinde hali hazırda oluşmuş trendi belirlemek, takibini sağlamak ve buna bağlı işlem stratejileri geliştirmektir.
- Hareketli ortalamaların fiyata yakınlığına ve tepki sürelerine dikkat edelim. İşlem yaptığınız varlık fiyatı, örneğin 200 periyotluk EMA ile birlikte oldukça uyum içerisinde olabilir. Ancak, yeterli test sağlanmıyor ve fiyat hareketli ortalamadan çok uzak hareket ediyorsa, bu sizin kullanımınıza uygun olmayacaktır. Bu nedenle hareketli ortalamaların tepki sürelerini hem sermaye, hem de işlem seçeneklerimize göre uyarlayarak ve geçmiş fiyatları inceleyerek dikkate alalım.
