Ek Gelir Nasıl Elde Edilir? Temettü Emekliliği ile Ek Gelir Mümkün Mü?

Hayatın akışı bazen buzlu bir çölde yol alırcasına ayak kaydırıcı olabiliyor ve bu yüzden hiç beklemediğiniz anda finansal durumunuzu zora sokacak kötü sürprizlerle karşılaşabiliyorsunuz veya kimi zaman hızla yükselen enflasyon ortamı satın alma gücünüze yönelik büyük bir tehdit hâline gelebiliyor.

İster emekli olun, ister hâlihazırda faal olduğunuz bir meslek yaşamınız olsun… Size ekstradan nakit akışı sağlayacak bir ek gelir kaynağınızın olması, finansal açıdan size kendinizi daha özgür hissettirir.

Borsa’da, önce bilinçle doldurduğunuz heybenizle yapacağınız temettü emekliliği gibi uzun vadeli yatırımlar sayesinde erişebileceğiniz ek gelir potansiyeli, iyi günlerinizi daha ışıklı yaşamanızı sağlarken, aniden işsiz kalma gibi mali açıdan bulutlu günler geçirdiğiniz zamanlarda ise, sizin için adeta finansal bir hava yastığı gibi çalışabilir.

Her yazı, bir sorunun cevabını bulma peşinde çıkılan bir keşif yolculuğudur. Bu yazımızda da “Ek gelir nasıl elde edilir?” ve “Temettü emekliliği ile ek gelir mümkün mü?” gibi hayatımızın bir döneminde hemen hemen hepimizin aklına düşen soruların kapısından girerek bir düşünce labirentinin koridorlarında beyinsel bir yolculuğa çıkacağız.

Ek Gelir Nedir? Ek Gelir Nasıl Elde Edilir?

Bir kişinin tam mesaiyle çalıştığı işi dışında, başka bir işte yarı zamanlı ya da serbest olarak sürdürdüğü bir işten elde ettiği kazanç, pekâlâ ek gelir sınıfında değerlendirilecektir. Diğer taraftan kişinin sahip olduğu bir gayrimenkulden elde ettiği kira geliri de bir ek gelir sayılır ve bu tür örnekler kolaylıkla çoğaltılabilir. Bu bakımdan, ek gelir deyince hepimizin aklında başka bir durumun canlanması gayet doğaldır. Zira ek gelir elde etmeninin yollarını sınırlandırmak çok zordur.

Ancak bu iki örnekteki ek gelir türü arasında bir farklılık dikkatinizi çekmiş olmalı: İlk örnekte ek bir işte çalışarak elde edilen ek gelir, bedenen veya zihnen harcanan aktif bir çabanın sonucudur. İkincisinde ise kişinin harcayacağı bedenî veya zihnî emek, ek gelir elde etme türünün içeriğine göre çok daha geri planda kalmaktadır. Bu yüzden ilkini aktif bir ek gelir, ikincisini ise pasif bir ek gelir kaynağı olarak düşünüp, tanımda da ona göre bir ayrıma gitmemiz mümkündür.

Ek gelir kavramına dair kısa bir açıklamayla bu ayrımı yaptıktan sonra, şimdi pasif bir ek gelir kaynağı çerçevesi içerisinde düşünebileceğimiz temettü emekliliği ile ek gelir sağlayabilmenin nasıl olabileceği konusuna geçebiliriz.

Temettü Emekliliği ile Ek Gelir Mümkün Mü? Örnek Hisseler

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Haziran 2022 Konut Fiyat Endeksi’ne göre Türkiye’deki konutların ortalama metrekare fiyatı 13.014,3 TL ve dolayısıyla 120 metrekare bir konutun ortalama fiyatı 1,5 milyon TL civarı. İstanbul’da ise bu fiyat 2.5 milyon TL’ye kadar çıkıyor.

Yine 2022 Haziran ayı için Endeksa’nın verilerine göre metrekare başı ortalama kira fiyatı Türkiye geneli için 46,26, İstanbul için ise 76,19 TL. Buna göre Türkiye’de konut satın alan herhangi biri elde ettiği kiralarla, konuta ödediği tutarı yaklaşık 23-24 senede amorti ederken, İstanbul’da ise bu süre yine 22-23 yılı buluyor.

Yönümüzü Borsa’ya çevirmeden önce, konuya gayrimenkul piyasası verileriyle giriş yapmamın sebebi, Borsa’da uygulanabilecek temettü emekliliği yatırım stratejisinin, ek gelir potansiyeli sunması bakımından gayrimenkul piyasasıyla birbirlerine benziyor ve dolayısıyla birbiriyle kıyaslamaya müsait oluşları. Bu yüzden bu verilerin, şimdi sunacağım verileri değerlendirme noktasında sizlere mikyas olacağını düşünüyorum.

Borsa’da hisse yatırımı yaparak kâr elde edebilmenin, bilineceği üzere, iki yolu bulunuyor: Sermaye kazancı ve temettü… Sermaye kazancı, hisseyi ucuzdan alıp pahalıya satmak suretiyle elde ediliyor; temettü geliri ise, hissesi tutulan şirketlerin, elde ettikleri kârın bir bölümünü ortaklarına dağıtması durumunda sağlanabiliyor.

Peki, temettü bir gelir sayılır mı?

-Hem ekonomi bilimindeki hem de Gelir Vergisi Kanunu’nun 2. maddesindeki “gelir” tanımına göre, kesinlikle sayılır.

Ancak bu noktada şöyle bir ayrımı yapmamız gerekir: Borsadan hisse alıp bir şirkete ortak olduğunuzda, o şirketle “Bana her sene şu kadar düzenli temettü ödeyeceksin.” gibi bir anlaşma yapmış ya da böyle bir hakkı satın almış olmazsınız (kâr payı imtiyazı tanıyan hisseler hariç olmak üzere); ki zannederim, konuya az çok hâkim hiç kimse de bunun böyle olduğunu düşünmüyordur.

Bu uzun girizgâhtan sonra, şimdi gelelim, temettü emekliliği ya da temettü yatırımcılığı yaklaşımıyla, Borsa’da nasıl ek gelir elde edilebileceği konusuna.

Tablo 1. Son 10 Senede (2012-2022) Düzenli Temettü Ödemesi Yapan Şirketler

Yukarıdaki tabloya göre, Borsa İstanbul’da işlem gören 40 şirketin, geçen 10 sene boyunca, en az 10 defa nakit temettü dağıttığı görülüyor. Diğer bir ifadeyle bu 40 şirketin her biri, geçtiğimiz 10 sene boyunca az veya çok yatırımcılarına düzenli temettü geliri sağlamışlar. Temettü emekliliği ile ek gelir elde etme amacıyla yapacağımız hisse seçiminde, istikrar arayışı bakımından bu bizim için önemli bir kıstas olmakla birlikte, elbette tek ölçüt değil.

Dikkat: Listedeki hisseler son 10 senede düzenli temettü ödemesi yapan şirketlere göre sıralandığından ötürü, 10 sene önce borsada olmamasına rağmen, sonradan borsaya girip düzenli temettü ödemesi yapan hisseleri kapsamamaktadır. 

Şimdi de bu listeden farklı ölçütleri de dikkate alarak 3 hisse seçelim ve sonrasında seçtiğimiz bu hisseleri temettü emekliliği ile ek gelir elde etme bağlamında analiz edelim. Elbette bu analizi yaparken, herhangi bir hisseyi uzun süreler elde tutmanın aynı zamanda sermaye kazancı fırsatı ya da sermaye kaybı riski barındırdığını da aklımızın bir köşesinden çıkarmayalım.

Ereğli Demir Çelik

Seçim yaparken, düzenli temettü dağıtımı yanında, temettü verimine de önem verdiğimizden dolayı Ereğli Demir Çelik ile başlıyoruz.

Ereğli hissesi 26 Ağustos Cuma günü 29,50 liradan kapanmış ve bu sene şirket hisse başı 4,45 brüt, 4,005 de net temettü dağıtmış (%10 stopaj). Net temettüyü en son hisse fiyatına böldüğümüzde %13,6’lık bir net temettü verimi hesaplıyoruz. Buna göre şirkete yapılacak yatırımın, şirket önümüzdeki senelerde şu anki temettü oranını hiç artırmasa bile (kötü senaryo), kendisini yaklaşık 7-8 senede amorti edebileceği görünüyor.

Bu arada şirketin geçmiş 10 senedeki ortalama temettü büyüme hızı da %30.

Tofaş Otomobil Fabrikası

26 Ağustos Cuma piyasa kapanışı itibariyle hisse fiyatı 56,5 TL. En son hisse başı brüt temettü 6,40, net temettü ise 5,76. Buna göre net temettü verimi %10,1. Dolayısıyla şimdiki durum baz alındığında amorti süresi yaklaşık 10 yıl.

Ayrıca Tofaş’ın 10 yıllık ortalama temettü veriminin de %5 olduğunu görüyoruz. Bu açıdan şu anki temettü veriminin geçmiş ortalamalara göre daha iyi bir seviyede olduğunu söyleyebiliriz. Yine Tofaş’taki 10 yıllık temettü büyüme oranı da %22’ler seviyesinde.

Türk Traktör

Yine düzenli temettü ödeyen ve temettü dağıtma oranı da seneler itibariyle yüksek seyretmiş bir başka şirket olarak Türk Traktör karşımıza çıkıyor.

Şirket 2022 Mart ayında hisse başı 22,48 brüt, 20,2365 net temettü dağıtımı gerçekleştirmiş. Bu temettü oranını, en son kapanış fiyatına oranladığımızda (26 Ağustos 2022-248,20 TL) net temettü verimini %8,15 olarak buluyoruz. Diğer bir ifadeyle, bu düzeyde bir temettü oranı sürdüğü takdirde, şirkete yapılan yatırım 12-13 sene içerisinde başa baş seviyesine gelecek.

Yine ortalama temettü büyüme oranının da şirket için %15’lerde olduğunu hatırlatalım.

Temettü Emekliliği ile Ek Gelir Riskli Midir?

Riskler kendi içerisinde farklı sınıflara ayrılır ve ben bir finansçı olarak bankaya para yatırıp faiz getirisi elde etmenin bile size birçok risk içerdiğinden söz edebilirim ve bu riskler ne bankanın ne de sizin kabahatinizdir. Çünkü hayatın doğal akışı, yaşamımızda fark yaratacak tüm ödülleri, risklerin ardına saklamıştır.

Aslında herhangi bir yatırımın ve bundan da ötesi hayatın içerisindeki herhangi bir girişimin riski olup olmadığını merak etmek, kusursuz bir dost veya yan etkisiz bir ilaç bulabilir miyim diye arayışta olmaktan farksızdır. Çünkü hepimiz sezgisel olarak biliriz ki, hayattaki her türlü başarı ve kazanç, risksiz değil, bilgiyle fırsata dönüştürülen risklere rağmen elde edilir. Bu yüzden amaç risk almamak yerine, riskleri bilgiyle doğru yönetebilmek olmalıdır.

Aynı şey temettü emekliliği yatırımı yaparak (ya da kıyas unsuru olarak seçtiğimiz gayrimenkul yatırımı yaparak) ek gelir sağlama amacı için de geçerlidir. Çünkü temettü emekliliği yatırımı da dâhil olmak üzere, ana ya da ek gelir yaratan risksiz bir iş veya yatırım aracı yoktur. Hiç yatırım yapmayıp hiç risk almamak ise, yerinde saymak demenin başka bir yoludur.

Örneğin şu anda çalıştığınız ve ana gelir kaynağınız olan bir işiniz varsa, bu işinizden dolayı elde etmeyi beklediğiniz ay sonundaki gelirinizin hiçbir riske maruz olmadığını düşünmek aslında bir yanılsamadır. Ancak eğer işinizi iyi yaptığınıza ve aynı zamanda çalıştığınız şirketin de işlerinin yolunda gittiğine inanmanız kaydıyla, ay sonunda hesabınıza yatmasını beklediğiniz maaşın, hesabınıza yatacağı ile ilgili bir güven duygusu içerisinde olmanız ve hatta bu güven duygusuyla yıllara yayılan bir kredi çekmiş olmanız da doğaldır.

Buna benzer şekilde, yatırım yaparak ortağı olacağınız şirketlere karar verirken, bu kararı etraflıca ve detaylıca bir analize dayandırdığınızda, bu yatırımın size önümüzdeki senelerde ek gelir kaynağı yaratacağına inanırsınız, çünkü bu kararı almadan önce yatırım yapacağınız şirketin değer ürettiğini görüp de karar vermişsinizdir.

Temettü Emekliliği ile Ek Gelir Elde Etme – Genel Değerlendirme

Pasif bir ek gelir elde etme amaçlandığında, temettü emekliliği ya da temettü yatırımcılığının mevcut en iyi seçeneklerden biri olduğunu söyleyebiliriz. Elbette, tüm piyasaların dinamik yapısı sebebiyle, veriler sürekli değişecek ve zaman içerisinde avantaj ve dezavantajlar gerek piyasalar arasında gerekse hisse bazında farklılaşma gösterecektir.

Özellikle geçmiş performansıyla güven veren, yatırımlarıyla geleceğe yönelik iyi bir büyüme vadeden ve düzenli temettü ödemeyi ilke edinmiş halka açık şirketler uzun vadede yatırımcılara çok yüksek getiriler sunabilmektedir.

Ancak tüm bunlara rağmen, temettü emekliliği ile ek gelir yaratmanın, tüm yatırım araçlarında olduğu gibi, birtakım riskleri de beraberinde taşıdığını bilmek gerekir.

Son olarak temettü emekliliği ile ek gelir yaratmaya yönelik yapılacak hisse seçiminde, en önemli kriterler olarak, düzenli ve yüksek oranda temettü dağıtma oranı, yüksek ortalama temettü verimliliği ve temettü büyüme oranı gibi rasyolar sayılabilir.

GCM Yatırım Farkıyla, Borsa İstanbul’da Yatırım Yapın

Geleceğinizin inşasına bugünden başlayın ve yarınlarınıza yatırımı ertelemeyin.

Öyleyse şimdi siz de GCM Yatırım’da kendiniz için bir Yatırım Hesabı başvurusu yapın ve tasarruflarınızı Borsa İstanbul’da değerlendirin.

Üstelik borsa hesabınız açılana kadar, dilerseniz GCM Yatırım’ın sunduğu eşsiz ayrıcalıktan siz de faydalanabilir ve kullanımı tamamen ücretsiz olan “Demo Hisse Hesabı” ile 100.000 TL sanal parayla hiç risk almadan Borsa İstanbul’da yatırım yapmanın deneyimini yaşayabilirsiniz.

GCM Yatırım ile Borsa Yatırımı Yapmak İçin Ücretsiz Demo Hesabınızı Şimdi Oluşturun