Lisanslı ve Geniş Yetkili Aracı Kurum - Lisans No: G-039 (398)

Alım Varantı ve Satım Varantı Nedir?

Aysel Aydemir - Kıdemli Kurumsal İçerik Yönetmeni

Alım varantları ve satım varantları, varant piyasasının iki ana işlem stratejisinin gerçekleşmesini sağlar ve dayanak varlığın fiyat hareketleri ile paralel stratejiler üretildiğinde yatırımcısına kazandırır.

Varantlar ilgili dayanak varlıklarla benzer fiyat hareketleri sergilese de zaman zaman varant piyasasında oluşan fiyat hareketlerine bağlı olarak sapma gösterebilir. Her zaman dayanak varlıkla aynı nispette hareket etmeyeceği de göz önünde tutulmalıdır.

Öncelikle alım varantları ve satım varantları nedir konuları üzerinde duralım ve işlem örnekleri ile açıklamaya çalışalım.

Alım varantı nedir?

Alım varantları dayanak varlığın performansına kaldıraçlı olarak yatırım yapma imkanı veren ve fiyatlar yükseldiğinde kazanç sağlayan enstrümanlardır. Alım varantları yatırımcıya herhangi bir yükümlülük getirmezken ilgili dayanak varlığı vadede belirli fiyattan alma hakkı tanımaktadır.

Hisse alım varantı işlem örneği

XYZ hissesinin dayanak varlık olduğu bir alım varantında, dayanak varlığın fiyatının artacağı beklentisiyle işlem yapıldığını farz edelim. Vade sonunda hissenin fiyatı başabaş fiyatının ( kullanım fiyatı + alım varantının fiyatı) üstüne çıkar ise kar elde edilir. Yine vade sonunda başabaş fiyatının altına düşer ise varant değersizleşir ve kullanılmaz. Aşağıdaki örnekte detaylı inceleyelim.

XYZ Hisse fiyatı 11.000 TL
Kullanım fiyatı 9.000 TL
Dönüşüm oranı (çarpan) 1:1
Alım varantının fiyatı 0,20 TL
Varant adedi 1000 adet
Vade 2 ay
İşlem maliyeti Dikkate alınmamıştır
Zaman değeri Dikkate alınmamıştır

 

Yatırımcının XYZ hissesinin dayanak varlık olduğu varanta 9,00 TL kullanım fiyatı ve 0,20 TL varant primi ile pozisyon açtığını düşünelim. XYZ hissesi alım varantında cari fiyat 11,00 TL’ye yükselmiş olsun. 1000 adet varant için ödenen prim tutarı 1000 * 0,20 = 200 TL dir. Vade sonunda ya da işlemi yaptığı anda ki hisse fiyatı ile kullanım fiyatı arasındaki fark ödenir. Örneğimizde bu fark (11,00 – 9,00) * 1000 adet = 2.000 TL dir.

1 adet varantın primi 0,20 TL olduğu için yatırımcının başabaş noktası (9,00 TL hisse fiyatı + 0,20 TL Varant primi) 9,20 TL’dir. Eğer vade sonunda ya da cari fiyattan varantı satmak istediği anda hisse fiyatı 9,20 TL altında ise alım varantı zarardadır ve varant değersiz hale gelir. Dolayısıyla alım varantı kullanılmaz ve yatırımcının zararı bir varant için 0,20 kuruşta sınırda kalır.

Ancak vade sonunda XYZ hisse fiyatı 11,00 TL olması durumunda bin adet varant için yatırımcının net karı 2.000 TL – 200 TL = 1.800 TL olacaktır.

Satım varantı nedir?

Satım varantları dayanak varlığın performansına kaldıraçlı olarak yatırım yapma imkanı veren ve fiyatlar düştüğünde kazanç sağlayan enstrümanlardır. Satım varantları yatırımcıya herhangi bir yükümlülük getirmezken ilgili dayanak varlığı vadede belirli fiyattan satma hakkı tanımaktadır. Satım varantının karda olması için hisse fiyatının kullanım fiyatından düşük olması gerekmektedir.

XYZ Hisse fiyatı 7.000 TL
Kullanım fiyatı 9.000
Dönüşüm oranı (çarpan) 1:1
Satım varantının fiyatı 0,10 TL
Vade 3 ay
Varant adedi 1000 adet
İşlem maliyeti Dikkate alınmamıştır
Zaman değeri Dikkate alınmamıştır

 

Satım varantı örneğimizde XYZ hisse varantının kullanım fiyatının 9,00 TL olduğunu, çarpanın 1:1 (1 varanta 1 adet hisse satım hakkı) ve cari fiyatın 7,00 TL olduğunu düşünelim. Yatırımcı fiyatların düşeceği beklentisi ile açmış olduğu bu pozisyonda vade bitiminde 9,00 TL’den 1 hisse satma hakkı elde eder.

Vade sonunda ya da caride hissenin spot fiyatı 7,00 TL’ye gerilemiş olsun, ihraççı yatırımcıya spot ve kullanım fiyatı arasındaki farkı öder yani (9,00 – 7,00) * 1000 adet = 2.000 TL ( içsel değer) öder. Yatırımcının net kazancı ise 2.000 TL – (0,10 * 1000) = 1.900 TL olur.

XYZ satım varantında başa baş noktası 9,10 TL’dir. Yatırımcı bu fiyatın altında kar elde ederken üstünde zarar elde eder ve varant priminden doğan hakkını kullanmaz.

DENEMEYE varant İLE BAŞLAYIN

Denemeye başla butonuna tıklayarak GCM'den elektronik ileti almayı, kullanım koşullarını, kişisel verilerin işlenmesine ilişkin aydınlatma metni ve izin Formu'nu kabul ediyorum.
Diğer Makaleler
Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), aktif çalışma hayatı içinde olan veya olmayan kişilerin ek bir emeklilik getirisi oluşturmaları ve birikim yapmalarını sağlamaları amacıyla yasal mevzuat ve devlet desteği ile oluşturulmuş bir sistemdir ...
Hisse Senedi Analizi ve Yöntemleri: Bilinçli Yatırımın Anahtarı "En iyi yatırım, bilgiye yapılan yatırımdır." derken kastettiğimiz, bilinçli yatırım kararları alabilmek için piyasanın derinlemesine tanınması ve borsada kull ...
Fiyat ve değer, genellikle birbiriyle karıştırılan ancak aralarındaki farkı anlamanın yatırım dünyasında kritik öneme sahip olduğu iki ayrı kavramdır. Bir hisse senedinin mevcut piyasa fiyatını öğrenmek için piyasa ekranına bakm ...
Finansal planlama, bireylerin veya kurumların mevcut mali durumlarını analiz edip, gelecekteki ihtiyaçlarını öngörmelerini sağlayan bütüncül bir yaklaşımdır. Bu süreç, finansal hedeflerin net bir şekilde ta ...
Gelecekte gerçekleştirmek isteğiniz tüm finansal güç gerektiren hayalleriniz için bir finansal hedef belirlemek ve buna yönelik bir finansal plan oluşturmak her zaman için iyi bir fikirdir. Ancak harcamaları ...
Finansal Planlama Nedir? Kişisel Finans Yönetimi ve Finansal Planlama Türleri Modigliani, Ando ve Brumbery tarafından geliştirilen hipoteze göre, bugünkü tüketim harcaması bireylerin ömür boyu elde etmeyi bekl ...
ÜCRETSİZ DENEME HESABI İLE RİSK ALMADAN DENEMEYE BAŞLAYIN!
Denemeye başla butonuna tıklayarak GCM'den elektronik ileti almayı, kullanım koşullarını, kişisel verilerin işlenmesine ilişkin aydınlatma metni ve izin Formu'nu kabul ediyorum.
Yardıma mı ihtiyacınız var? Müşteri temsilcimize merhaba deyin!
Web sitemizi ziyaret eden kullanıcılara mümkün olan en iyi yatırım deneyimini sunabilmek için çerezler (cookieler) kullanmaktayız. Çerez politikalarımızın detaylarına buradan ulaşabilirsiniz.