Forex piyasasında işlem gören her finansal varlık, ekonomik takvim verilerinden belirli oranda etkilenmektedir. Özellikle ülkelerin faiz, enflasyon, büyüme ve işsizlik gibi en çok dikkat edilen haber akışları, finansal varlıkların fiyatlama davranışları üzerinde etkin bir rol oynar. Bu nedenle temel analiz yöntemi ile ilgilenenler, özellikle de gün içi işlem yapan / yapmayı düşünenler, olası fiyatlama davranışlarını yorumlayabilmek adına ekonomik takvim verilerine ayrı bir önem verir.
Olağan ekonomik koşullar çerçevesinde olumlu açıklanan ekonomik verilerin elbette mevcut işleyiş üzerinde olumlu etkileri olacaktır. Zira reel sektörde ekonomiye olan güven yükseldiğinde yatırımlar artmaya başlar. Yatırımların artması para talebini artırır ve sonuçta ülke para birimi bu talebe yükselişle cevap verir. Bu ekonominin olağan işleyiş kuralıdır. Bazı özel durumlar dışında verilerin olumlu gelmesi ülke para biriminin değerini diğer ülke para birimleri karşısında yükselmeye zorlar.
Tarım dışı istihdam, enflasyon, faiz, büyüme gibi son derece yüksek öneme sahip verilerin açıklanmasının hemen ardından varlık fiyatlarında anlık sıçramaların olması gayet doğaldır. Burada dikkat edilmesi gereken bu dalgalanma içerisinde oluşacak hareketlerin doğru bir şekilde yorumlanabilmesi ve zamana karşı yarışılan bu süreçte risk yönetimin sermayeye uygun bir şekilde oluşturulmasıdır. Bu nedenle bu kadar yoğun bir hareketin yaşandığı dönemde profesyonel olmayan ve / veya küçük sermayeye sahip olan işlemcilerin, varlığını koruması açısından bu tür zamanlarda sabırlı olması, riskini çok daha ciddi bir psikoloji ile yönetmesi en önemli strateji olarak izah edilebilir.
Ekonomik verilerin önem durumlarına göre fiyatlara etki edeceği kabul edilir. Yüksek öneme sahip veriler ciddi oranda dalgalanmalara neden olurken düşük öneme sahip veriler fiyat tarafından çok az dikkate alınır ya da hiç önemsenmeyebilir. Ekonomik verilerin etkileri zamanla daha iyi anlaşılabilecek bir olgudur.
Açılanan verilere Ekonomik Takvim sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
Ekonomik takvim içinde belli başlı veriler ve önem dereceleri ise şu şekilde sıralanabilir:
TARIM DIŞI İSTİHDAM DEĞİŞİMİ (NFP)
Tarım sektörü dışındaki tüm çalışanların istihdam durumu hakkında rapor içeren en önemli veridir. Dolar’ın yönünü belirleme gücüne sahip önemli bir kriter olarak değerlendirilmektedir. Ekonominin sağlıklı gelişimine ilişkin çok önemli bir gösterge sayılır. Rapor ABD’nde ücretli çalışanların sayısını tahmin etmeye çalışır. Tarım işçileri, evde çalışanlar, kar amacı gütmeyen işletmeler hesaba katılmaz. Kalan kesim ise gelirin %80’ini oluşturmaktadır. Verinin yüksek gelmesi USD üzerinde olumlu etkiler yaratabilir.
ADP TARIM DIŞI İSTİHDAM DEĞİŞİKLİĞİ
ADP tarafından resmi istihdam bürosundan iki gün önce yayınlanan veri resmi tarım dışı istihdam verisinin iyi bir kestirimi olarak değerlendirilmektedir. Dolayısıyla piyasalar tarafından dikkate alınan önemli bir veri konumundadır. Olumlu gelmesi USD üzerinde yukarı yönlü bir hareketlilik gösterebilir.
İSTİHDAM TALEPLERİ
Haftalık yayınlanan veri ilgili hafta içinde gerçekleşen işsizlik sigortası başvuralarının değerlendirilmesi ile oluşturulur. İşsizlik sigortası başvuruları işsizliğin değişimi için önemli bir gösterge olarak algılanmaktadır ve bu nedenle önemli bir haftalık veri olarak karşımıza çıkmaktadır. Açıklanan değerin beklenenden düşük çıkması USD üzerinde olumlu etki yaratabilir.
ABD İŞSİZLİK ORANI (%)
Ülkenin mevcut ekonomik durumunu en iyi yansıtan göstergelerden birisi olan işsizlik oranı 60.000 hane ve 375.000 işletme arasında yapılan anket ile belirlenmektedir. Bir ekonomi için olağan işsizlik oranı genellikle %4-%5 arasında olması beklenir. İşsizlik düştüğünde USD’nin güçlenmesini beklemek yanlış olmayacaktır.
GSYH – GAYRİ SAFİ YURT İÇİ HASILA (GDP)
Dönem içerisinde üretilmiş mal ve hizmetlerin piyasa değerini betimler. ABD’nde faaliyet gösteren yabancı şirketlerin kazancı dahil edilirken ABD vatandaşlarının yurt dışında elde ettiği gelirler düşülür. GSYİH bir ülkenin ekonomisinin büyümekte mi yoksa durgunlukta mı olduğu konusunda bilgi verir. Oldukça önemli bir gösterge olan GDP’nin olumlu yönde gelişmesi USD’nin değerinin artmasına yol açabilir.
ÇEKİRDEK PERAKENDE SATIŞLAR (RETAIL SALES)
Toplam perakende satışları arasındaki aylık farkları hesaplar. Açıklama zamanı en belirsiz olan tüketici harcamaları tarzını yansıtan göstergedir. Mevsimsel değişkenlere, tatil zamanlarına ve işlem günleri farklarına göre düzeltilir. Perakende satışlarda oluşan ivme ekonomi ile ilgili olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir. Dolayısıyla pozitif artışlar USD’nin değer kazanmasına yol açabilir.
ENDÜSTRİYEL ÜRETİM
Bir ülkede fabrikalarda, madenlerde ve alt yapı hizmetleri kapsamında yapılan toplam üretim miktarının, belli zaman aralıklarında gösterdiği farklılıkların ve buna ek olarak üretim için mevcut kaynakların ne kadarının kullanılabildiğinin ölçüldüğü bir tür zincir-ağırlıklı ölçüdür. İmalat sektörü bir ülkenin ekonomisinin üçte birini oluşturur. Kapasite kullanım oranı fabrikaların kapasitelerinin ne kadarının kullanıldığı hakkında fikir verir. Beklenenden yüksek çıkması USD için yükseliş habercisi olabilir.
KONUT BAŞLANGIÇLARI
Konut başlangıçları raporu her ay yeni başlamış konut veya bina inşaatları sayısını belirtir. Yeni temeli atılmaya başlanmış konut veya bina inşaatları, konut başlangıçları olarak tanımlanır. Konut başlangıçları verisi, faiz oranlarındaki değişimlere karşı son derece hassastır ve faizlerdeki bir değişime ilk tepki veren göstergelerdendir. Konut başlangıçları veya izinlerinin değişen faiz oranlarına önemli bir tepkisi olduğunda, bu faiz oranlarının zirve ya da dibe yaklaştığının sinyalini verebilir. Yukarı yönlü bir değer verisi USD üzerinde yükseliş baskısı oluşturabilir.
İMALAT ENDEKSİ ( ISM )
Institute of Supply Management tarafından yayınlanan veri, imalat sektöründeki faaliyetler ile ilgili fikir verir. Üretim yapan 400 civarındaki firmanın envanteri, üretim hattı durumu, siparişler ve teslimatları gibi öğelerin derlenmesi ile oluşturulur. Endeks değeri rakamsal olarak 50’nin üzerinde ise sanayinin canlı, altında ise durgun olduğu varsayılır. Beklentinin üzerinde değer açıklanması piyasalarda olumlu hareketlere neden olabilir.
MICHIGAN HASSASİYETİ
Tüketicilerin ABD ekonomisine olan güvenini yansıtır. University of Michigan tarafından 500 kişiden az olmayan bir toplulukla gerçekleştirilen telefon anketinin sonucudur. Duyarlılık ve beklentiler olmak üzere iki değişkeni barındırır. Halkın finansal durumlarını ve gelecekteki beklentilerini anlamaya çalışır. Endeskin yüksek çıkması büyümeyi olumlu yönde etkileyecektir. Dolayısıyla yükselen bir değer USD için de artışın bir göstergesi olabilir.
TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ – TÜFE (CPI)
Ülkedeki enflasyonun başlıca göstergesi olan TÜFE, şehirli tüketiciler tarafından kullanılan belli mal ve hizmetlerden oluşan bir sepetin, etkilendiği ekonomik çevre koşullarına göre, fiyatlarındaki değişimi hesaplar. TÜFE, ABD Çalışma Bakanlığı tarafından seksen beş şehirdeki fiyat analizlerine göre belirlenir. Normal ekonomik koşullarda, TÜFE’deki artış faiz oranlarında büyümeye neden olur ve bu da dönem içinde doların değerlenmesini sağlar.
ÜFE- ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (PPI)
PPI (Producer Price Index) mamul malların üretici fiyatları endeksi olarak nitelendirilir üretim aşamasındaki tüm ürünlerin fiyat değişimini ölçer. Üreticilere yönelik enflasyonu hesaplar ve hesaba hizmetleri dahil etmez. Tipik olarak ÜFE’deki ani bir artış hisse ve tahvil piyasalarında düşüşü tetikler. Aynı zamanda faiz oranı artışı ile beraber USD’nin de yükselişini tetikleyebilir.
SATIN ALMA MÜDÜRLERİ ENDEKSİ ( PMI )
National Association of Purchasing Managers ( NAPM ) veya yeni adıyla Institute for Supply Management, aylık olarak ülkenin imalat sektörü hakkında bir bileşik endeks yayınlar. 50’den fazla sektör irdelenerek yeni siparişler, üretim, tedarikçi dağıtım zamanları, birikmiş siparişler, envanter fiyatları, istihdam, ihracat ve ithalat siparişleri verilerinden elde edilir. Yükselen bir veri USD üzerinde olumlu etkiler yaratabilir.
İSTİHDAM MALİYETİ ENDEKSİ
Bu endeks bir ülkenin her yerinde bulunan bütün sektörlerde faaliyet gösteren iş yerlerindeki çalışanların fiyat değişimini gösterir. Bir nevi işgücü maliyetini tanımlayan unsurdur. Beklenenin üzerinde bir değer USD için yükseliş, beklenenin altında bir değer düşüş anlamına gelebilir.
FABRİKA SİPARİŞLERİ – (DAYANIKLI MALLAR)
Dayanıklı mal siparişleri, yerli imalatçıların hemen veya gelecekte teslim etmek üzere dayanıklı mallar için aldıkları siparişleri gösterir. Dayanıklı mal terimi üç yıl ve üzeri kullanım ömrüne sahip mallar için kullanılmaktadır. Dayanıklı mal siparişleri verisi geçicidir fakat ilerideki ekonomik faaliyetlerin göstergesi olarak kullanılır. Siparişlerdeki artış üretim artışı için öncül bilgiler sağlar. Dolayısıyla endeksin yüksek çıkması USD değerini artırabilir.