Forex Yatırımcısı İçin Kredi Derecelendirme Kurulu
Günümüzde kredi derecelendirme kuruluşlarının aldığı kararların ve yaptığı açıklamaların varlık fiyatlarını etkilemesi, yatırımcıları söz konusu bu kuruluşların verdiği notları çok yakından takip etmek zorunda bırakmaktadır. Derecelendirme ise genel anlamda, bir ülkenin, bir kuruluşun veya bir bireyin finansal yükümlülüklerini zamanında yerine getirip getiremeyeceğini tahmin etmek üzere kullanılan, ülkenin, firmanın veya bireyin geçmiş ve bugünkü nitel ve nicel verilerine dayanarak yapılan bir sınıflandırma sistemi olarak tanımlanmaktadır.
Finansal piyasalarda bağımsız olarak faaliyet gösteren birçok kredi derecelendirme kuruluşu mevcut olmasına karşın, yatırımcıların dikkatle takip ettiği kuruluş sayısı çok fazla değildir. Az sayıdaki bu genel kabul görmüş derecelendirme kuruluşları, hükümetlerden yatırımcılara kadar çok farklı bir tabanda, farklı amaçlar için yakından izlenmektedir.
Derecelendirme kavramının tarihine baktığımızda New Yorklu bir manifaturacı olan Lewis Tappan isimli Amerikalının, 1837'de yaşanan ekonomik krizde müşterilerinin durumunu belirlemek için geliştirdiği yöntemlerin öne çıktığını görüyoruz. Diğer taraftan yine Amerikalı John Bradstreet'in de derecelendirme konusundaki çalışmaları, günümüzde kullanılan uygulamalara temel oluşturan sistemler arasında yer almaktadır. Bradstreet, 1849 yılında Bradstreet Company isminde bir şirket kurduktan sonra, söz konusu firma 1962 yılında 'Moody's Investor Service' adını almıştır. Bu kuruluşlardan sonra "Poor's Publishing Company" ilk değerlendirmesini 1916'da, "Standard Statistics Company" 1922'de, "Fitch Publishing Company" ise 1924'de gerçekleştirmiştir. 1941'de ise "Standard Statistics Company" ile "Poor's Publishing Company" birleşerek "Standard and Poor's" ismini almıştır. Moody's, S&P ve Fitch'in verdiği notlar, günümüzde piyasa katılımcıları tarafından son derece önem verilen bir unsur olarak, yapılacak yatırımların yönünde etkili olmaktadır.
Herhangi bir ülkenin, şirketin ya da bireyin finansal yükümlülüklerini yerine getirebilme yeteneği olarak, genel kabul görmüş söz konusu bu kuruluşların verdiği kredi notları, Forex piyasasında işlem gören varlıklar üzerinde de etkili olabilmektedir. Ülkelerin ekonomik, politik ve siyasi yönlerden güvenilirliğinin bir ölçütü olarak kabul edilen derecelendirmelerde, ülkenin notunun artırılması ya da artırılacağı yönünde beklentilerin oluşması, o ülkenin para birimine olan talebin artmasına ve dolayısı ile değer kazanmasına neden olabilmektedir. Kredi notunun ilgili kuruluşlar tarafından düşürülmesi veya düşürüleceği beklentilerinin oluşması ise ülkeye olan güvenin azalması ile para biriminde değer kayıpları görülmesine yol açabilmektedir.
Fitch, Moody's ve S&P, yaptığı çalışmalar ve değerlendirmeleri ile piyasanın görüşlerine son derece önem verdiği üç büyük kredi derecelendirme kuruluşu olarak öne çıkmaktadır. Bunların yanında 1995 yıllında kurulan ve görüşleri son yıllarda piyasalar tarafından yakından incelenen Egan&Jones isimli kuruluş da diğer genel kabul görmüş üç kuruluş kadar olmasa da önem taşımaktadır.
Genel anlamda ülkelerin finansal, politik ve siyasi sağlıklarındaki değişimlere paralel olarak kredi derecelendirme kuruluşları tarafından ilgili ülkenin kredi notları da artırılmakta ya da düşürülmektedir. Buna paralel olarak da yatırımcıların güven duygusundaki değişimler, söz konusu ülkenin para biriminde ve borsasında sert değişikliklerin oluşmasın yol açabilmektedir. Bu açıdan söz konusu kredi derecelendirme kuruluşları Forex piyasası yatırımcıları tarafından da dikkatle takip edilmektedir.
