Forex'te GAP Nedir?
Yatırım dünyasındaki ürünlerle ve fiyat grafikleri ile yeni tanışan birisi zaman zaman grafiklerde gerçekleşen boşluklara anlam veremez. Sürekli akış halinde olan fiyatlar neden bir noktadan diğerine atlasın? Fiyat grafiklerinde gördüğümüz ve uzmanların “gap” diye tabir ettiği bu aralıklar neden oluşuyorlar?
Antalya’nın en büyük toptan portakal dağıtıcılarından birisi olduğunuzu hayal edin. Halde çok büyük bir yeriniz var ülkenin birçok yerine portakal gönderiyorsunuz.
Günlerden Cumartesi ve portakalın toptan kilosu 60 Kuruş. Akşam oldu ve işyerini kapatmak üzere işlemleri tamamladınız. Raporlar alındı, hesap kitap işleri bitti. “Çok şükür” deyip hafta sonu tatilinizi değerlendirmek üzere eve döndünüz.
Pazar günü ailece piknik yapmaya karar vermiştiniz ancak ne mümkün? Korkunç bir fırtına ve ardından ceviz büyüklüğünde dolu yağışı. Evde mahsur kaldığınızda ilk aklınıza gelen şey tam da hasat mevsimindeki portakal bahçeleri. Bu dolu yağışı üreticiler için tam bir kabus olmalı.
Bu durumda size şunu sormak istiyorum; Pazartesi günü işyerinizi açtığınızda sizce portakalın fiyatı aynı mı olacak?
Çok kısıtlı ekonomik bilgiye sahip herhangi biri bile piyasadaki portakal miktarının düşeceğini ve bu yüzden fiyatın artacağını bilir. Bu nedenle Cumartesi günü 60 Kuruş fiyatından kapanan portakal, Pazartesi günü ilk açılışta pekala 95 Kuruştan açılabilir.
Finansal piyasalarda da durum bundan farklı değildir. Piyasa kapalıyken ya da kısa süreli fiyat oluşmadığı zamanlarda oluşan son fiyat ile devam eden açılıştaki ilk fiyat arasında boşluklar olabilir. Türkiye’de yaşayan biri olarak bunun en ciddi yansımalarını seçim zamanlarında görürüz. Bildiğiniz gibi seçimler hafta sonları piyasa kapalıyken yapılır. Seçimin sonucuna göre ertesi günü piyasa ilk açıldığında Türk Lirası’nın yabancı dövizlere karşı değeri sandıktan çıkan sonuca göre çok ciddi şekilde değişebilir. Aşağıdaki fiyat grafiği 1 Kasım 2015 seçimlerinden hemen sonra piyasanın gapli açılışına ilişkin çarpıcı bir örnektir.
Cuma akşamı yaklaşık 2,92 fiyatından kapanan USDTRY paritesi seçimden hemen sonra Pazartesi günü 2,82 fiyatından açıldı. Bu durumda piyasada işlem yapmış olanlar çok olağan dışı kar ya da zararla karşılaştılar.
Konunun anlaşılması için elbette olağanüstü bir örnek verdik. Buna bağlı olarak bu örnekteki rakamlar büyük. Ancak hep beraber bir ürünün piyasası kapandıktan sonra tekrar açılırken boşluklar olabileceğini gördük. Forex piyasasında da diğer tüm piyasalarda olduğu gibi gap dediğimiz boşluklar olabilir.
Bildiğiniz üzere Forex piyasasında biz artık sadece döviz alıp satmıyoruz. Başta emtia çeşitleri olmak üzere finansal piyasalarda işlem gören çok sayıda yatırım aracı elimizin altında. Döviz çiftlerinde hafta içi 24 saat boyunca işlem yapabiliyoruz ancak döviz çiftleri dışındaki bir çok ürünü alıp sattığımız borsalar belli saatlerde açık olabilir. Web sitemizin işlem koşulları sayfasında tüm ürünlerin işlem gördüğü saatleri görebilirsiniz. İlgili sayfaya beraber bir göz atalım:
Burada mesela GOLD isimli yatırım aracı makalenin yazıldığı zamana göre saat 02:01 ile 00:59 saatleri arasında işleme açıkmış. Yani yaklaşık gece 01:00 ile 02:00 arasında bir saat kapalı. Bu yatırım aracında günün 23 saati işlem yapabilirken 1 saat işlem yapamıyoruz.
Bu durumda elbette piyasa 00:59’da kapandıktan sonra tekrar 02:01’de açılana kadar geçen o bir saatlik sürede ilgili enstrümanı etkileyebilecek tüm gelişmeler fiyatlandırılamaz. Pekiyi bu gelişmeler fiyatlara ne zaman yansır? Piyasa yeniden açılırken ilk fiyatları oluşturan fiyat sağlayıcıların ilk fiyat teklifleriyle. Buna bağlı olarak ilgili zaman diliminde önemli gelişmeler olduysa gap dediğimiz boşluklu açılışlar kaçınılmazdır.
Piyasa kapandığında fiyat grafiği çizimi de durur. Yeni fiyat geldiğinde yeni mum çubuğuna işlemeye başlar. Yani fiyat verisi gelmediği zamanlar için mum çubuğu oluşturulmaz. Bu yüzden arada büyük bir zaman da geçmiş olsa eski mum çubuğu ile yeni mum çubuğu yanyana çizilir ve grafikte süreklilik korunur. Bununla beraber fiyat değişimi işaretlenemediği için arada dikey boşluk görünür. Fiyat grafiklerinde gördüğünüz boşlukların temel nedeni budur.
Döviz çiftleri günün 24 saati işlem yapıldığı için hafta içi bu ürünlerde gap hemen hemen hiç görülmez. Sadece hafta sonlarından sonra Pazartesi günkü açılışta görülebilir. Asıl fark edilebilen gap ise ancak günün belli saatlerinde işlem yapılabilen enstrümanlarda görünür.
Döviz çiftlerinde önemli bir veri açıklamasında fiyat sağlayıcılar olağan dışı hareketliliklerde fiyata yetişemediği durumlarda da gap görülebilir. Ancak bunlar nispeten çok daha kısadır ve nadiren oluşur.
