Hafta Ortası Gündemi: Sürpriz Beklenmeyen Fed ile Birlikte Yoğun Veri Akışı
1 Mayıs Çarşamba günü oldukça yoğun bir takvim karşımıza çıkıyor. Faiz konusunda gündemin başında sürekli Fed geliyor. Yarın gerçekleşecek beyanat, yılın sürprize en kapalı olanlarından biri. Değişiklik beklenmese de, Banka’nın ve Başkan Powell’ın görüşleri güncel verilere ilişkin duruş hakkında fikir verecek. Bu konuya ilişkin raporumuza aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz;
Fed Gündemi: İndirimlerin Ertelenme Riski Uyarısı Gelebilir
ABD’de son dönemde faiz indiriminin ötelenmesine neden olan başlıca etkenler fiyat gelişmeleri, istihdamdaki sıkılık, jeopolitik riskler ve tedarik aksaklıkları ile bunların fiyat üzerindeki etkileri, ekonomik aktivitenin yüksek faiz seviyelerine rağmen canlı kalması oldu. Buna daha birçok yan başlık eklenebilir. Ancak bu hafta açıklanacak veriler özellikle fiyat gelişmeleri ve istihdam piyasası hakkında güncel durumu gösterecek, bu da Fed’in sonraki adımına ilişkin tahminleri daha belirgin hale getirme potansiyeline sahip.
Haftanın son işlem günü açıklanacak tarım dışı istihdam verisi ve ücret değişimleri fiyat etkisi açısından öne çıkan başlık diyebiliriz. Ancak hafta ortasında açıklanacak veriler, bu veriye de ışık tutabilme potansiyelini barındırıyor.
ADP Özel Sektör İstihdamı
Yukarıdaki grafikte ADP’nin açıkladığı verinin son on iki aylık seyri görülebilir. Ancak burada artışın hızlı şekilde ivme kaybettiği Eylül ayı öncesinde, kurumun hesaplama metodolojisinde değişiklik yaptığını hatırlatmak gerekiyor. Bu değişiklik sonrası yedi aylık dönemde özel sektör istihdam artışı ortalama ~129bin oldu. Son üç aydır artışın ivme kazandığı da görülüyor. Mart ayında artış miktarı 184 bin oldu. Bu tabloda sadece eğlence ve konaklama sektörü işten çıkarmalarla baskı oluşturdu. Anket beklentisi 180 bin civarında bir artış öngörüyor. Bu genel olarak ortalama üzerinde olacağı gibi, istihdam piyasasının sıkılığını koruduğu sinyalini verebilir. Tabi kesin yorumu beklenti – sonuç ilişkisine göre yapabileceğiz.
İstihdamdaki artışın istikrarlı seyretmesi nedeniyle ücret artışlarının da ön planda olabileceğini düşünüyoruz. Aşağıdaki grafikte ADP’nin açıkladığı raporda yer alan ücret değişimlerinin seyri görülebilir.
2023 sonuna kadar ücret artışlarının yavaşlama hızı tatmin ediciyken, yeni yıl ile birlikte duraksama, hatta son dönemde iş değiştirenlerin ücretlerinin artışında hız kazanımı görülüyor. Aynı işe devam edenlerdeki ücret artış hızı ise son iki aydır 5,1% düzeyinde korunuyor. Bu teoride enflasyon hedefinin oldukça üzerinde kalarak enflasyonist ortamın korunabilme ihtimalini destekliyor. Dolayısıyla verinin seyrini takip etmekte fayda olacaktır.
JOLTS İş İmkanları
ABD’deki toplam iş ilanı sayısının değişimini gösteren JOLTS verisi, yüksek faiz ortamı ve bunun geleceğine ilişkin belirsizliğin işveren açısından ne kadar etki oluşturduğu hakkında ipucu veren göstergelerden biri.
Yüksek faiz ortamı ve tabi diğer bazı etkenler, özellikle de ekonomiye ilişkin belirsizlikler, işverenlerin işe alımlarda daha gönülsüz olmasına neden oluyor. Bu iş ilanları sayısının 10 milyonun üzerinden kademeli şekilde 9 milyonun altına gerilemesinde etkili oldu. Ancak son dönemde ilan sayısının azalışında oluşan durgunluk, yani işgücü piyasasına hala istikrarlı talep olduğunun görülmesi yine ekonominin yeteri kadar soğumadığı ipucunu veriyor. Kısaca grafiğin baskılanması olağan olsa da, baskılanmanın ivme kaybetmesi faiz indiriminin ötelenmesini destekleyen başlıklardan biri. Piyasa beklentisi Mart ayında toplam iş ilanı sayısının 8,68 milyona gerileyebileceği yönünde. (Önceki 8,756 milyon)
ISM İmalat PMI
ISM İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), Mart ayında 50,3 puana ulaşarak, imalat aktivitesinin on altı ay aranın ardından ilk kez genişlediğini göstermişti. Faize karşı daha hassas olan imalat aktivitesinin bu koşullarda bile genişlemiş olması, ekonomik aktivitenin faiz indirimlerine hazır olacak kadar soğumadığı şüphesini ortaya çıkarmıştı. Yukarıdaki grafikte anketin alt kalemleri de görülebilir. Burada özellikle fiyat gelişmeleri için önemli olan fiyat kalemi üç aydır genişleme eşiği üzerinde seyrediyor. İstihdam kalemi ise altı aydır daralıyor.
PMI verilerinde özellikle hizmet sektörünü takip ediyorduk. Bunun nedeni ekonominin büyük bölümünü hizmet sektörünün kaplaması. Ancak hizmet sektörü istikrarlı bir şekilde genişlerken, imalat aktivitesinin genişleme eşiği üzerine çıkarak aktiviteyi daha da hızlandırması, imalat PMI verisini de öne çıkardı. Piyasa beklentisi Nisan ayında ISM İmalat PMI’ın 50,1 puan düzeyinde oluşacağı yönünde. Dolayısıyla daralma eşiği olan 50’nin üzerinde veya altında gelmesi algı üzerinde etkili olabilir.