OPEC’te Kesinti Kararı ve Piyasaların Güven Eksikliği
OPEC+ geride bıraktığımız hafta 2024’ün ilk çeyreği için üretim kesintisini derinleştirme kararı aldı. Ancak piyasalar tersi yönde tepki verdi petrol fiyatları geri çekildi. 6 Aralık’ta ABD petrolü, ihracatta artış beklentisiyle satışlarını öne çıkararak Temmuz ayı başlarından bu yana en düşük seviyelerine ulaştı.
Örgüt tarafında yapılan açıklamada, OPEC+ ülkelerinin toplamda 2,2 milyon varil olmak üzere ek kesinti kararı aldığı açıklandı. Ancak kesintilerin gönüllü olması nedeniyle, üye ülkeler tarafından duyuruların yapılacağı belirtildi. Şu ana kadarki kesinti duyuruları da, OPEC kaynaklarında şu şekilde belirtiliyor;
(Günlük üretim miktarları verilmiştir)
- Suudi Arabistan: 1 milyon varil
- Irak: 223 bin varil
- Birleşik Arap Emirlikleri: 163 bin varil
- Kuveyt: 135 bin varil
- Kazakistan: 82 bin varil
- Cezayir: 51 bin varil
- Umman: 42 bin varil
- Rusya: 500 bin varil (ihracat kesintisi)
Basında petrol fiyatlarının kesinti kararına rağmen gerilemesinde, Örgüt’ün taahhütlerini uygulayabileceğine yönelik güven eksikliği neden olarak belirtildi. Afrika üreticileri, özellikle Angola kota dayatmasına uymayacağını, hatta üretimi artıracağını belirtti. Bu tür çıkışlar mevcut kararın uygulanabilirliğinin sorgulanmasına neden oldu. Ancak güven sorunu sadece son döneme ait değil.
Yukarıdaki grafikte OPEC üretim miktarı (beyaz) ve kota miktarının (mavi) son 5 yıllık seyri görülebilir. Piyasanın bu konuda ikna olmamasının en büyük nedeni, taahhüt edilen kotaya uyulmaması. Bunun da özellikle jeopolitik veya siyasi riskle mücadele eden Afrikalı üreticilerden kaynaklandığı söylenebilir.
Angola’da OPEC üretim seyrini tersi yönünde bir görünüm var. Ülkenin ek üretim kesintisine karşı çıkması da bu yüzden. Hali hazırda 2023 hedeflerinin altında kaldığı için, 2024 yılın üretimini artırmayı planlıyor ve kota kararına uymayacağını açıkça ifade etti.
Nijerya’nın ek kesintiye karşı direnmesinin nedeni de Angola’ya benzer şekilde.
Üretim miktarı petrol piyasasına çok sınırlı etkisi olmasına rağmen Gabon kotayı sağlıklı uygulamayan ülkelerden biri.
Ancak güven ortamını azaltan bu istatistik, Örgüt’ün üretimini azaltarak 2023 yılı boyunca petrol piyasasının denge bulmaya çalıştığı süreçteki en önemli dayanak olduğu gerçeğini değiştirmiyor.
ABD’nin Petrol Piyasasına Etkisi: Üretim ve İhracat Artışıyla Fiyatlar Baskı Altında
Batı Teksas petrolünün Brent petrole kıyasla daha derin kayıp yaşamasının nedeniyle ise artan ihracat. Normal şartlarda artan ihracat güçlü talep nedeniyle petrol fiyatını yukarı çekmeli. Ancak üretimin rekor seviyelere ulaşması bunun önüne geçiyor ve küresel petrol arzını yukarı çekiyor.
Yukarıdaki grafikte ihracattaki toparlanma (mavi) görülebilir. Ancak üretimin çok daha agresif bir seyir izlediği dikkat çekiyor.