Haftanın Gündemi: Zirveler, Çin’nden Sınırlı Hamle, PMI Verileri ve Sıkılaşan Enerji Piyasası
Geçtiğimiz hafta Çin ve başta Fed olmak üzere küresel ekonomilerde yüksek enflasyonla mücadele için sanılandan daha uzun süre yüksek faiz ortamının korunabileceği endişesi konuşuldu. Hafta yine Çin ve faiz beklentilerine ilişkin başlıklarla başladı. Zaten tahvil fiyatları da benzer seviyelerden etkili bir gevşeme gösteremedi. Bu yüzden haftanın yakından takip edeceğimiz başlıklarından biri Jackson Hole Sempozyumu olacak.
Ancak bunun öncesinde Çin'de Merkez Bankası'nın faiz kararlarını takip ettik. Banka 1 yıl vadeli ana kredi faiz oranını 10 baz puan indirirken, 5 yıl vadeli ana kredi faiz oranını sabit bıraktı. Piyasa beklentisi her iki faiz oranında da 15'er baz puanlık indirimler gerçekleşebileceği yönündeydi. Doğal olarak, mortgage faizleri için referans olan 5 yıllık ana kredi faizinin indirilmemesi piyasalarda hayal kırıklığı oluşturdu. Hafta sonu Banka'nın özel bankalara kredileri artırma ve mortgage planlarını politikalarına uyumlu hale getirme talebinden sonra böyle bir kararın oluşması piyasaları bir taraftan da ikilemde bıraktı. Dolayısıyla Çin algısı hala negatif.
Jackson Hole & BRICS
Son haftalarda Fitch'in ABD kredi notunu indirmesi, güçlü veriler ve diğer başlıklar nedeniyle arka plana atılsa da enerji-gıda fiyatlarındaki yükseliş hazine tahvili getirilerini yukarı çekmişti. ABD 10 yıllık tahvil faizi 4,30% ile 2007'den bu yana görülen en yüksek seviyelere yakın seyrediyor. Ancak faiz beklentileri bu kadar agresif değişmedi. Ancak bunu Fed Başkanı Powell'ın teyit edip etmeyeceği önemli olacak. Powell Cuma günü TSİ 17:05'teJackson Hole Sempozyumu'nda konuşacak. Son haftalarda ekonomiye ilişkin güçlü verilere rağmen, Powell'ın piyasa beklentisine paralel olarak Eylül toplantısında beklemede kalma sinyali vermesi sürpriz olmayacak. Ancak toplantıdan toplantıya değerlendirme, dolayısıyla veri odaklı karar alınacağı vurgusuna devam edilmesi de beklenmeli. Bu bölümde tek eklenebilecek daha önce de vurguladığımız enerji ve gıda fiyatlarının enflasyonda oluşturduğu yukarı yönlü riskin takibinin önemi. Fed ile ilişkili en önemli soru faizlerin ne kadar süre yüksek seviyelerde kalacağı. CME'nin 21 Ağustos datalarına göre Mayıs toplantısında ilk indirim gerçekleşebilir.
BRICS Zirvesi'nden volatiliteyi artırıcı bir başlık olarak görmek yerine, Dolar egemenliği üzerindeki olası etkileri ve Örgüt'ün genişleme ile etkinlik alanını artırıp artırmayacağı gibi etkilerle değerlendirmek sağlıklı olacaktır. Örgüt yerel para birimleri üzerinde ticaret hacmini artırmayı hedefliyor. Toplantıya katılım için 67 kadar ülkeye daha davetiye gönderildi. Dolayısıyla katılım potansiyeli yüksek ülkelerle de temas sağlanacak. Bunun başarılı olup olmaması, önümüzdeki süreçte daha geniş bir tabana yayılma çabalarını doğrusal olarak artırabilir. Öte yandan Çin bu amaca odaklansa da, Brezilya söz konusu politikaya pek sıcak bakmıyor, Güney Afrika ise şu ana kadar destekleyici görünüyor.
PMI'lar
Avrupa gündemi de yoğun olarak Jackson Hole'e odaklanacak. Cuma günü Lagarde'ın konuşması öncesinde hafta ortasındaki PMI verileri izlenecek. Bölgede bileşik PMI iki aydır daralmayı işaret ediyor. İngiltere'de de bileşik PMI daralma bölgesine doğru ilerliyor. 2. çeyrek iç karartıcı beklentiler ardından yıllık bazda beklentiden daha iyi bir sonuç ortaya çıkardı. Ancak PMI'lar bu senaryoyu, en azından 3. çeyreğe taşınacağı beklentilerini şimdilik desteklemiyor. Anket rakamlarına baktığımızda, Ağustos ayına ilişkin beklentilerde iyi yönde gelişme beklenmediği görülüyor.
ABD tarafında ise imalat aktivitesinin daralma sınırının hemen altındaki seyrin devam etmesi, hizmet aktivitesinin ise genişleme sürecini neredeyse aynı hızda koruması bekleniyor. Dolayısıyla bir sürpriz olmadıkça yüksek tahvil getirilerine özellikle de Powell öncesi tek başına etkisi sınırlı olabilir.
Enerji piyasası: Petrolde sıkılaşan koşullar ve doğalgazda grev riski
Petrol tarafında geçtiğimiz haftanın ortasına kadar Çin ve uzun süre yüksek seviyelerde kalabilecek faiz etkisini izledik. Hafta ortasından itibaren ise toparlanma çabası ön plana çıktı. Yukarı yönlü hareketi etkileyen faktörler piyasanın hassasiyetinden daha çok verilere dayalı. İlki Suudi Arabistan'ın üretim, Rusya'nın ihracat kısıntısı ile yol açtığı arz daralması. İkincisi ise Haziran ayında rekor seviyeye ulaşan talep (Kaynak:IEA) Buna karşın Çin endişesi, yüksek faiz ortamı ve OPEC dışı üretimde artış aşağı yönlü riskleri içeren ana başlıklar. Ancak artan taleple daralan talep şu an için daha etkin rol oynuyor.
Bazı ek başlıklar da var. Örneğin ABD'de petrol kuyu sayısı son veriye göre 5 adet azaldı. Yılın başından beri ise 101 adet azalma var. Tabi buna rağmen üretim EIA tahminlerine göre 12,7 milyon varil/güne çıktı. Burada talebe ilişkin daha net canlanma için asıl soru Çin ekonomisinin ne zaman canlanma sinyali vereceği.
Doğalgaz fiyatları haftaya grev endişesiyle yükselişle başladı. Avustralya sıvı doğalgaz tesislerindeki olası grev henüz netlik kazanmış değil. Woodside'daki işçiler şirkete Çarşamba bitimine kadar zaman tanıdı. İşçiler grev yapacaksa bile bunu 7 gün önceden bildirmek zorunda. Yani grevin kesinleşmesi halinde önümüzdeki hafta bu başlık sıkça konuşulabilir. Bu daha çok Avrupa fiyatlarını etkilese de, küresel doğalgaz arzının yaklaşık 4%'ü bölgede gerçekleştiği için ABD doğalgazı için de etkisini hissettirebilir. Ancak Avrupa ve ABD'de şu an doğalgaz stokları konusunda sorun yok, doluluk oranları yüksek. Bu nedenle bölgeden gelebilecek haberlerin etkisinin önceden fiyatlanmaya başlanmasının da etkisiyle uzun ömürlü olma potansiyeli düşük görünüyor. Tabi aksaklığın birkaç aya yayılması durumu değiştirebilir.