07 Temmuz 2025 Tarihli Makro Ekonomik Gelişmeler

Haftanın Takvim Dışı Gündemi: Tarifeler İçin Geri Sayım ve OPEC

Trump’ın Nisan ayında duyurduğu kapsamlı tarifeler için 90 günlük aranın ardından, bu süre Çarşamba günü sona eriyor. Dolayısıyla hala anlaşma sağlamamış ülkeler için geri sayım başlamış durumda. Daha önce İngiltere ve yüksek oran ilan edilerek dikkat çeken Vietnam ile anlaşmalar duyuruldu. Ancak daha birçok ülke ile nihai bir anlaşmaya varılmadı. Dolayısıyla bu hafta yoğunlaşması beklenen görüşmeler yakından takip edilecek. Tabi bu sürenin sonunda Trump’ın son tarih konusunda yeni bir uzatma kararı alıp almayacağı da bilinmiyor.

Cuma günü yapılan açıklamada, 12 ülkenin Pazartesi günü uygulanacak tarife düzeyleri konusunda bilgilendirileceği belirtildi. Ancak geçtiğimiz haftaki piyasa hareketleri de göz önüne alındığında, daha önceki döneme göre stresin daha az olduğu, bunun da son sürenin uzatılacağı beklentisine bağlı olduğu düşünülebilir.

Diğer taraftan OPEC+’nın sekiz üyesi, Cumartesi gerçekleşen toplantıda Ağustos ayında üretimi günlük 548 bin varil artırma kararı aldı. Böylece gönüllü üretim kesintilerinin kademeli şekilde kaldırılma hızı da artırılmış oldu. Sekiz ülke arasında Suudi Arabistan, Rusya, Cezayir, Irak, Kazakistan, Kuveyt, Umman ve Birleşik Arap Emirlikleri bulunuyor. Piyasa beklentisi, üretim artışının önceki gibi 411 bin varil olabileceği yönündeydi.

ABD

FOMC Toplantı Tutanakları

Fed Haziran toplantısında piyasa beklentisine paralel olarak hedef faiz oranını 4,25 – 4,50 aralığında tutmuştu. Yıl sonu için faiz projeksiyonu da 3,9% olarak kalmıştı. Bu da iki faiz indirim beklentisinin sürdüğünü göstermişti. Ancak, nokta tahmin tablosunda üye dağılımındaki değişiklikler ve enflasyon tahminlerindeki yukarı yönlü revizyon, üyelerin daha şahin bir tutum sergileme eğilimi göstermişti. Sonu olarak yedi üye, bu yıl faiz indirimi beklememeye başladı.

Beyanatta belirsizliğin azaldığı, ancak hala yüksek olduğu belirtilirken, yüksek enflasyon ve düşük büyüme unsurlarının belirsizliği canlı tuttuğu vurgulanmıştı.

Hafta ortasında yayımlanacak tutanaklar, Banka’nın görüşüne ilişkin detaylara ulaşabilmemiz açısından takip ediliyor olacak.

ÇİN

Haziran Enflasyonu

Dünyanın ikinci büyük ekonomisinde Mayıs ayında yıllık enflasyon -0,1% düzeyinde oluşmuş, negatif bölgede kalma süresini dördüncü ayına taşımıştı. Deflasyon sürecinde hali hazırda ABD ile süren ticaret geriliminin yanı sıra, uzun süredir takip edilen zayıf iç talep de etkili oluyor. Gıda fiyatları dördüncü ayında da gerilerken, gıda dışı kalemler iki aydır sabit şekilde ilerledi. Aynı dönemde üretici fiyat endeksi ise -2,7%’den -3,3%’e kadar geriledi. ÜFE en son pandemide oluşan yüksek enflasyon döneminin normalleşmeye başladığı Eylül 2022’de pozitif bölgede oluşmuştu.

Piyasa beklentisi Haziran’da yıllık enflasyonun -0,1% bölgesinde kalabileceği, aynı hesaplama döneminde ÜFE’nin ise -3,20% düzeyinde oluşabileceği yönünde.

AVUSTRALYA

Yılın Üçüncü Faiz İndirimi Bekleniyor

Enflasyon riskinin azalması ve ekonomik aktivitedeki baskılanma nedeniyle, Avustralya Merkez Bankası RBA’nın Salı gününün erken saatlerinde gerçekleştireceği para politikası beyanatında bu yılın üçüncü faiz indirimini ilan etmesi bekleniyor. Piyasa beklentisi indirimin 25 baz puan düzeyinde olacağı yönünde. Bu beklenti karşılanırsa, politika faizi 3,60%’a düşmüş olacak.

Daha önceki tahminler, Banka’nın bu yıl üç faiz indirimi gerçekleştirebileceğine işaret ediyordu. Ancak başta belirttiğimiz gibi enflasyon ve ekonomik aktiviteye ilişkin gelişmelerle birlikte, yılın devamında da indirimlerin sürebileceği beklentisi bulunuyor. Hali hazırda Mayıs ayında gerçekleşen toplantıda verilen mesajlar da, faiz indirimlerinin devam edebileceği ipucunu vermişti.

Trump tarifelerine ilişkin 90 günlük ara verme süreci 9 Temmuz’da sona erecek. Dolayısıyla buna yönelik bir anlaşma sağlanamaması halinde, ekonomik aktiviteye ilişkin aşağı yönlü riskler artış gösterebilir. Ancak aynı durum, enflasyon için de yukarı yönlü risk oluşturuyor.

Tüm bu faiz indirim beklentilerine karşın, Avustralya Doları, ABD doları karşısında yılın başından bu yana 4 Temmuz piyasa kapanışı itibariyle 5,8% kadar değer kazandı. Bunda dolardaki geri çekilme büyük rol oynadı.

YENİ ZELANDA

Faizin Sabit Kalması Bekleniyor

Yeni Zelanda Merkez Bankası RBNZ’nin, Çarşamba gününün erken saatlerinde gerçekleştireceği para politikası beyanatında 3,25% düzeyinde bulunan politika faizini sabit bırakması bekleniyor. Yılın devamında ise yeni bir faiz indirim beklentisi bulunuyor. Ancak bu tutar, önceki faiz indirim beklentilerine göre daha mütevazi kalıyor.

RBNZ enflasyonla mücadele için 2021’in üçüncü çeyreğinden itibaren başlattığı faiz artırımlarında oldukça agresifti. 2023 ortasına kadar toplam 525 baz puan faiz artırımı ardından faiz indirimi 2024’ün Ağustos ayı ile başladı. Şu ana kadar toplam 225 baz puan faiz indirildi.

Ülkede enflasyon yılın ilk çeyreğinde 2,5%’e gerileyerek Banka’nın hedef aralığı olan 1-3% bölgesinde kaldı. Ancak Trump’ın kapsamlı tarife politikası ile birlikte enflasyonda yukarı yönlü riskler arttı. Genel olarak beklenti faizin sabit kalacağı yönünde. Eğer bir sürpriz olacak ise, bu da faiz indirimi şeklinde karşımıza çıkacaktır.