Altın Çıkarma Maliyeti
22 Mart 2017
Dr. Tuğberk Çitilci- Araştırma Müdürü
Yüz yıllar boyunca uğruna savaşlar verilen, sosyal ve politik olarak ülke dinamiklerini değiştiren değerli metal altın yatırımcıların ilgisini her daim çekmeye devam etmektedir.
Altın fiyatını temel dinamikler arasında etkileyen faktörler arasında;
Fed’in kademeli, temkinli ve veri odaklı faiz artırım sürecinde 2017 ve sonrası için faiz artırım momentumunda şahin veya güvercin olması altın fiyatlarını önemli düzeyde etkilemektedir.
Fed’in aksiyonları ve beklentilere karşı Dolar endekslerinin daha hızlı reaksiyon verdiğinden bahsedilebilir.
Dolar temasında Fed kaynaklı yükseliş genel itibariyle altın fiyatına olumsuz yönde katkı sağlamaktadır. Bu noktada korelasyonların (ilişkilerin) sürekli aynı/ters yönde çalışacağı yanlılık ve hatasına kapılmamak gerekmektedir. Korelasyonlar dönem dönem başarılı sonuçlar verirken dönem dönemde başarısı sonuçlar verir.
Trump’ın detayları merak ile beklenen alt yapı harcamaları ve vergi indirimleri ile şekillenen ABD tahvil piyasası dinamiklerinde fiyatlama davranışları hızlı reaksiyon ile değişmektedir.
Trump etkisi olarak adlandırılacak beklenti enflasyon ve büyüme dinamiklerini pozitif yönde etkilediğinden ABD tahvil faiz oranlarında yukarı yönlü hareketler (fiyat aşağı yönlü) gerçekleşirken risksiz faiz oranı olduğundan dolayı ABD 10 yıllık tahvil faizi ön plana çıkmaktadır.
Basit olarak;
Trump etkisinin/beklentisinin yükseldiği durumlarda ABD 10 yıllık tahvil faizinde yukarı yönlü, düştüğü durumlarda ise aşağı yönlü hareket beklenebilir.
10 yıllık tahvil faizi ile altın fiyatı arasında ters yönlü ilişki dikkate alındığında, tahvil faizinden yükseliş ile altın fiyatında gerileme düşüş durumunda ise yükseliş beklenebilir (teorik olarak)
Özetle altın fiyatını etkileyen iki temel dinamik arasında yer alan Fed ve Trump etkisinin takip edilmesi gerekmektedir.
Çıkarma Maliyeti Netleşiyor…
Altın ile ilgili makro dinamikleri özetledikten sonra yatırımcılar tarafında merak edilen ve üzerine bilanço verilerine dayanmayan söylentiler ile spekülasyon yapılan altın çıkarma maliyeti konusunu inceleyeceğiz.
Analizimizde 2016 yılı dördüncü çeyrek dönemi için altın çıkarma maliyetini inceleyeceğiz.
Çıkarma maliyeti için tüm maliyetlerin dâhil olduğu veri (all-in cash cost $/oz) dikkate alınacaktır.
2016 yılı 4Ç için çıkarma maliyeti;
Çıkarma maliyetleri dikkate alındığında yatırımcılar tarafında altın şu seviyeye kadar düşmez çünkü çıkarma maliyeti budur yaklaşımının çok doğru olmayacağını bilançolardan derlenen veriler net olarak göstermektedir.
Bu yaklaşım tarzında altın fiyatının büyük ölçekli firmalar dikkate alındığında 873 $/oz seviyesine kadar gerileyebileceği yaklaşımı piyasa dinamiklerinden uzak rasyonel olmayan davranış olarak hatalara sürükleyecek işlemlere neden olması kuvvetle muhtemel.
Ayrıca firmaların altın çıkarma tekniklerinde teknoloji veya emek yoğun olup olmadıkları da dikkate alınması gerekmektedir.
Büyük ölçekli firmalar : 873 $/oz
Orta ölçekli firmalar : 694 $/oz
Maliyetleri grafik olarak özetlersek, beyaz çizgi ile büyük ölçekli firmalar turuncu çizgi ile orta ölçekli firmalar gösterilmiştir.
Büyük ölçekli firmaların alt kırılımları incelendiğinde;
Altın fiyatını temel dinamikler arasında etkileyen faktörler arasında;
- ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz politikası
- ABD Başkanı Trump’ın mali politikaları ile şekillenen ABD tahvil faizleri yer almaktadır.
Fed’in kademeli, temkinli ve veri odaklı faiz artırım sürecinde 2017 ve sonrası için faiz artırım momentumunda şahin veya güvercin olması altın fiyatlarını önemli düzeyde etkilemektedir.
Fed’in aksiyonları ve beklentilere karşı Dolar endekslerinin daha hızlı reaksiyon verdiğinden bahsedilebilir.
Dolar temasında Fed kaynaklı yükseliş genel itibariyle altın fiyatına olumsuz yönde katkı sağlamaktadır. Bu noktada korelasyonların (ilişkilerin) sürekli aynı/ters yönde çalışacağı yanlılık ve hatasına kapılmamak gerekmektedir. Korelasyonlar dönem dönem başarılı sonuçlar verirken dönem dönemde başarısı sonuçlar verir.
Trump’ın detayları merak ile beklenen alt yapı harcamaları ve vergi indirimleri ile şekillenen ABD tahvil piyasası dinamiklerinde fiyatlama davranışları hızlı reaksiyon ile değişmektedir.
Trump etkisi olarak adlandırılacak beklenti enflasyon ve büyüme dinamiklerini pozitif yönde etkilediğinden ABD tahvil faiz oranlarında yukarı yönlü hareketler (fiyat aşağı yönlü) gerçekleşirken risksiz faiz oranı olduğundan dolayı ABD 10 yıllık tahvil faizi ön plana çıkmaktadır.
Basit olarak;
Trump etkisinin/beklentisinin yükseldiği durumlarda ABD 10 yıllık tahvil faizinde yukarı yönlü, düştüğü durumlarda ise aşağı yönlü hareket beklenebilir.
10 yıllık tahvil faizi ile altın fiyatı arasında ters yönlü ilişki dikkate alındığında, tahvil faizinden yükseliş ile altın fiyatında gerileme düşüş durumunda ise yükseliş beklenebilir (teorik olarak)
Özetle altın fiyatını etkileyen iki temel dinamik arasında yer alan Fed ve Trump etkisinin takip edilmesi gerekmektedir.
Fed etkisi = Dolar endekslerinde reaksiyon
Trump etkisi = ABD tahvil piyasası dinamiklerinden reaksiyon
Çıkarma Maliyeti Netleşiyor…
Altın ile ilgili makro dinamikleri özetledikten sonra yatırımcılar tarafında merak edilen ve üzerine bilanço verilerine dayanmayan söylentiler ile spekülasyon yapılan altın çıkarma maliyeti konusunu inceleyeceğiz.
Analizimizde 2016 yılı dördüncü çeyrek dönemi için altın çıkarma maliyetini inceleyeceğiz.
Çıkarma maliyeti için tüm maliyetlerin dâhil olduğu veri (all-in cash cost $/oz) dikkate alınacaktır.
2016 yılı 4Ç için çıkarma maliyeti;
- Büyük ölçekli firmalar : 873 $/oz
- Orta ölçekli firmalar : 694 $/oz
Çıkarma maliyetleri dikkate alındığında yatırımcılar tarafında altın şu seviyeye kadar düşmez çünkü çıkarma maliyeti budur yaklaşımının çok doğru olmayacağını bilançolardan derlenen veriler net olarak göstermektedir.
Bu yaklaşım tarzında altın fiyatının büyük ölçekli firmalar dikkate alındığında 873 $/oz seviyesine kadar gerileyebileceği yaklaşımı piyasa dinamiklerinden uzak rasyonel olmayan davranış olarak hatalara sürükleyecek işlemlere neden olması kuvvetle muhtemel.
Ayrıca firmaların altın çıkarma tekniklerinde teknoloji veya emek yoğun olup olmadıkları da dikkate alınması gerekmektedir.
Büyük ölçekli firmalar : 873 $/oz
Orta ölçekli firmalar : 694 $/oz
Maliyetleri grafik olarak özetlersek, beyaz çizgi ile büyük ölçekli firmalar turuncu çizgi ile orta ölçekli firmalar gösterilmiştir.
Büyük ölçekli firmaların alt kırılımları incelendiğinde;
- En yüksek çıkarma maliyeti : Kinross Gold Corp @ 1010 $/oz
- En düşük çıkarma maliyeti : Barrick Gold Corp @ 732$/oz