Bist 30 Şirketlerinde Zirveye Yakınlık / Uzaklık İlişkisi
Borsa İstanbul, 2025 yılı itibarıyla hem küresel ekonomik belirsizliklerin hem de yurt içindeki siyasi ve ekonomik dinamiklerin etkisiyle dalgalı bir seyir izlemektedir. Bu karmaşık makroekonomik atmosferde, Borsa İstanbul’un likiditesi en yüksek, piyasa değeri en büyük ve yatırımcı ilgisi en yoğun şirketlerinden oluşan BIST 30 endeksi, piyasa eğilimlerinin yönünü belirlemede kritik bir gösterge olarak değerlendiriliyor.
Özellikle, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın uygulamaya koyduğu sıkı para politikası adımları, faiz oranlarında yaptığı artış ve parasal sıkılaşma sürecine dair söylemler, piyasa fiyatlamaları üzerinde belirleyici rol oynamaktadır. Gerçekleşen bu gelişmeler BIST 30 hisseleri üzerinde kısa vadeli baskı oluştururken uzun vade açısından fırsatlar yaratabilir. Ayrıca, jeopolitik gelişmelerin, yatırımcıların risk algısını artırarak endeks üzerinde zaman zaman negatif fiyatlamalara neden olduğu görülmektedir. Tüm bu unsurlar, endeksin yön arayışında belirleyici olurken, yatırımcılar açısından şirket bazlı ayrışmaların ve sektörel hassasiyetlerin daha fazla önem kazandığı bir dönem yaşandığı izlenmektedir.
Bu raporda, BIST 30 endeksindeki hisse senetlerinin tarihi zirve fiyatlarına olan mevcut uzaklıkları analiz edilerek, endeksin genel görünümü hakkında bir değerlendirme yapmayı amaçlamaktayız.
Çalışmamızın ilk tablosunda Bist 30 endeksi şirketlerinin Piyasa değeri, F/K, PD/DD, Zirve test tarihi, Zirve seviyesi, Son fiyat ve Zirveye olan yakınlık – uzaklık oranları bulunmaktadır.
(Not: Tablodaki veriler 20 Mayıs 2025 piyasa kapanışı itibariyle alınmıştır.)
Kaynak: FastWeb, ForInvest
Hazırlanan ilk tablo, BIST 30 şirketlerinin, TL bazlı olarak test ettikleri tarihi zirve seviyelerine olan uzaklıklarına göre sıralanmıştır. Verilere göre, zirve seviyesine en uzak konumda bulunan şirketler sırasıyla HEKTS %478,06, SASA %190,40 ve AEFES: %93,25 olurken zirve seviyesine en yakın olan hisseler arasında TTKOM %3,13, CIMSA: %4,40 ve EKGYO: %13,56 yer almaktadır. Ayrıca, tabloda yer alan şirketlerin F/K oranları incelendiğinde, bazı hisseler dikkat çekmektedir. Düşük F/K oranı ile dikkat çekenler: EKGYO 3,60, THYAO 3,78 ve GARAN 4,95 olurken yüksek F/K oranına sahip olanlar KOZAL 132,87, TOASO 85,05 ve ASELS 38,59 olmaktadır.
Dolar Bazlı Zirve Seviyelerinden Yakınlık / Uzaklık İlişkisine Bakacak olursak;
Kaynak: FastWeb, ForInvest
Bist 30 şirketlerini Dolar bazlı ele alacak olursak zirvesine en uzak olan şirketler HEKTS %1092,72, SASA %503,20 ve PETKM %440,15 olurken Dolar bazlı zirvesine en yakın olanlar ENKAI %18,02, ASELS % 20,32 ve PGSUS %21,51 olarak karşımıza çıkmaktadır.
Özetle, 2025 yılının ilk çeyrek finansal sonuçları, birçok şirkette karlılık baskısının sürdüğünü ortaya koydu. Bu görünüm, sadece şirket iç dinamiklerinden değil, aynı zamanda küresel ekonomik belirsizlikler, jeopolitik riskler, iç piyasadaki durgunluk ve siyasi belirsizliklerden de beslendi. Beklentilerin karşılanmamasının da verdiği etkiyle birlikte şirketlerde kar realizasyonları kaçınılmaz oldu. Genel anlamda Bist 30 şirketlerinin büyük kısmının zirve seviyelerinden oldukça uzakta fiyatlandığını görmekteyiz. Ancak burada yapılacak değerlendirmelerde, yalnızca zirve fiyatlara olan mesafeye dayanarak şirketin fırsat sunduğu varsayımına ulaşmak yanıltıcı olabilir. Zirve seviyesine en uzak şirketin daha fazla getiri sağlayacağı ya da zirvesine en yakın şirketin sınırlı bir yükseliş alanı kaldığı yönünde bir çıkarım yapmak sağlıklı bir yaklaşım değildir. Bu tür analizler, makroekonomik koşullar, sektörel dinamikler, şirketlerin bilanço yapısı, büyüme stratejileri, karlılık rasyoları ve piyasa çarpanları gibi çok sayıda faktörün birlikte değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Bu sebeple şirketler özelinde değerlendirme yapılırken sadece bir duruma göre değil, tüm gelişmeleri dikkate alarak değerlendirme yapmanın daha verimli sonuçlar elde edilmesi açısından dikkatle incelenmesi gerektiğini hatırlatmak faydalı olacaktır.