Borsanın Temettü Gözdesi Şirketleri
Borsa İstanbul’da işlem gören şirketler 2022 yılsonu mali tablolarını ilan etmeye başladılar. Şirketlerin büyük bir kısmı 2022’de oldukça kârlı bir yıl geçirdi. Özellikle 2022’nin ilk üç çeyreğindeki yüksek kârlılıkların da etkisiyle şirketlerin yıllık kârlarının güçlü gelmesi bekleniyor. Yıl sonu kârlarının gelmeye başlamasıyla birlikte gözler kâr payı yani temettü beklentilerine çevrildi. Şirket kârlarının yüksek gelmesi temettülerin de bu yıl yüksek olacağı beklentisini doğurdu. Ancak temettü amacıyla yapılacak hisse seçimlerinde dikkat edilmesi gereken konular bulunuyor.
Yüksek kâr her zaman yüksek temettü geliri elde edileceği anlamına gelmez. Şirketler içinde bulunulan ekonomik koşullar, yatırım kararları, finansman ihtiyacı gibi nedenlerle temettü vermek yerine kârlarını şirket bünyesinde tutmak isteyebilirler. Bu çalışmanın amacı istatistik sonuçlar aracılığıyla temettü geliri elde etmeye yönelik yatırım yapmak isteyen yatırımcılara yardımcı olmaktır. Bu çalışmada Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin 2016-2021 dönemine ilişkin son 6 yıllık temettü performansı ele alınmıştır.
Öncelikle temettü geliri elde etmek amacıyla şirket seçerken o şirketin temettü politikası yani temettü verme alışkanlığını dikkate almak gerekir. Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin çoğu temettü dağıtımı konusunda pek de iyi bir performans sergilemiyor. Borsa’da işlem gören 485 şirketin 232’sinin son 6 yılda hiç temettü dağıtmadığı görülüyor. Geride kalan 253 şirketin 73’ü ise 6 yılda sadece 1 yıl temettü vermiş. Son 6 yılın tamamında temettü ödeyen şirket sayısı 65’tir. 2016-2021 döneminde 28 şirket 5 yıl, 26 şirket 4 yıl, 22 şirket 3 yıl, 39 şirket de 2 yıl temettü dağıtmıştır. Aşağıda yer alan Tablo 1’de şirketlerin son 6 yılda kaç yıl temettü ödediğine ilişkin ayrıntıları görebilirsiniz.
Şirketlerin yüksek kâr etmeleri yüksek temettü ödeyecekleri anlamına gelmediği gibi o yıl zarar etmeleri de temettü ödemeyecekleri anlamına gelmemektedir. Düzenli temettü ödeme politikası olan şirketler ilgili yılda zarar açıklamış olsalar da geçmiş yıl kârları, emisyon primleri gibi özkaynak kalemlerinden temettü ödeme yoluna gidebilmektedir. Son 6 yılda düzenli temettü ödemesi gerçekleştiren şirketlerden Anadolu Efes, Anadolu Grubu Holding, Alarko Holding, Adel Kalemcilik, Aygaz ve Coca-Cola İçecek buna örnektir. Bu 6 şirket 2016-2021 döneminde en az bir kez cari yılda zarar etmelerine karşın temettü ödemesi yapmışlardır.
Kâr dağıtma oranı yüksek şirketler
Şirketlerin temettü dağıtma sürekliliği kadar temettü dağıtma oranı da önemlidir. Bir şirketin düzenli temettü ödemesine karşın kârının küçük kısmını dağıtması çok da cazip görülmeyecektir. Çalışmamızın bu kısmında da şirketlerin elde ettikleri kârın ne kadarını temettü olarak dağıttıklarını inceledik. Borsada işlem gören şirketlerin 2016-2021 arasındaki 6 yıllık dönemde her yıl elde ettikleri kârın ne kadarını temettü olarak dağıttıklarına baktık.
Şirketlerin elde ettikleri net kârın ne kadarını temettü olarak dağıttıklarına bakarken hem aritmetik ortalama ve hem de medyan ortalamalarını dikkate aldık. Aşağıda yer alan Tablo 2’deki sıralama ise medyan ortalamalarına göre en yüksekten en düşüğe göre yapılmıştır. Bu tabloda en az 3 yıl ve daha fazla temettü ödemesi yapmış ve net kârının %40’ından fazlasını temettü olarak dağıtmış şirketler yer almaktadır. Tablo incelendiğinde şirketlerin genelinde aritmetik ortalama ile medyanın birbirine yakın olduğu görülmektedir. Ancak Anadolu Efes ve Adel Kalemcilik gibi zarar etmesine karşın temettü ödemesi yapan şirketlerin aritmetik ortalamalarında bir miktar sapma gözlenmiştir.
Temettü dağıtma oranı en yüksek şirket olarak %121,7 medyan ortalaması ile Anadolu Efes görülmektedir. İkinci sırada ise %110 ile İskenderun Demir Çelik Fabrikaları yer almaktadır. Elbette buradaki oranların %100’ün üzerinde olması bu iki şirketin net kârının yanı sıra özkaynaklarında bulunan geçmiş yıl kârı gibi kalemlerden de temettü ödediğini göstermektedir. Listenin ilk 10 sırasında yer alan şirketlerin 8’inin son 6 yılın tamamında ya da 5’inde temettü ödemesi yapmış olması temettü ödeme alışkanlıklarının da yüksek olduğunu göstermektedir.
Yatırımcılarımıza şunu önemle hatırlatmak isteriz; burada yer alan bilgiler temettü konusunda karar vermelerine yardımcı olabilmek için hazırlanmış istatistiki verilerdir. Şirketlerin mutlaka bu yönde karar alacakları anlamına gelmemektedir. Temettü ödeme kararını etkileyen birçok faktör vardır. Geleceğe yönelik ekonomik belirsizlikler, likidite ihtiyacının artması ihtimali, yüksek finansman gerektiren yatırım planlarının bulunması gibi faktörler şirketleri kârlarını dağıtmayarak kendi bünyelerinde tutmaya yöneltebilir. Bu ihtimal her şirket için vardır. Ancak elbette düzenli olarak temettü ödeyen, elde ettiği kârını yatırımcıları ile paylaşmayı alışkanlık haline getirmiş şirketlerde daha düşüktür. Özellikle orta ve uzun vadeli temettü yatırımı yapmak isteyen yatırımcılarımız için bu çalışmamızdaki verilerin yararlı olacağını düşünüyoruz.
