19 Eylül 2025 Tarihli Makro Ekonomik Gelişmeler

ABD

Faiz Kararı Sonrası Gözler Enflasyonda: PCE Fiyat Endeksi

Geçtiğimiz hafta Fed’in 25 baz puanlık faiz indirimi ile piyasa beklentilerini karşılaması ve yılın sonuna kadar 50 baz puan daha faiz indirimi ihtimalini işaret etmesi ardından gözler enflasyona çevrildi. 2026 için enflasyon tahminlerinin yukarı yönlü revize edilmesinin yanı sıra, özellikle tarife kaynaklı fiyat baskılarının hala güncel olduğu görülüyor. Haftanın son işlem gününde açıklanacak PCE enflasyonu verisi bu duruma ışık tutabilir.

PCE fiyat endeksi Temmuz ayında bir önceki aya göre 0,2% artmıştı. Yıllık artış ise 2,6% düzeyinde kalmıştı. Hizmet fiyatlarında artış aylık bazda hız kazanarak 0,3%’e ulaşırken, mal fiyatlarında artış hızı 0,1%’e yavaşlamıştı. Enerji mal ve hizmet fiyatları 1,1%’lik gerileme ile manşet verinin hızının bastırılmasına yardımcı olmuştu.

Gıda ve enerji fiyatlarındaki değişimlerin hesaplama dışı tutulduğu çekirdek PCE enflasyonu ise aynı 0,3%, yıllık 2,9% düzeyinde oluşmuş, Haziran ayına göre hız kazanmıştı.

Beklentiden önce, Fed’in geçtiğimiz hafta paylaştığı projeksiyonlarda yıl sonu PCE enflasyonu için 3%, çekirdek PCE enflasyonu için 3,1%’lik görüşünü koruduğunu hatırlatmak gerekiyor. Piyasa beklentisi PCE enflasyonun Ağustos’ta önceki aya göre 0,3%, önceki yılın aynı dönemine göre 2,7% düzeyinde oluşması bekleniyor. Çekirdek PCE enflasyonunun ise aylık bazda 0,2% düzeyinde oluşarak yıllık enflasyonu 2,9% düzeyinde tutması bekleniyor.

Enflasyonun katı görünümünü koruması veya aylık bazda 0,3% ortalama ve üzerinde tabloyu sürdürmesi, fiyat baskılarının sürdüğü izlenimi sunabilir. Bunun fiyat tepkileri dışındaki etkilerine bakacak olursak, aylık enflasyonun 0,3% ve üzerinde oluşması Fed’in tahminlerinin ve hedefinin üzerinde yıllık veriler oluşmasına neden olabilir.

İmalat ve Hizmet PMI

S&P Global’ın açıkladığı imalat PMI, Ağustos ayında 53 puana kadar ulaşarak önceki ayki daralma bölgesinden çıkmasının yanı sıra, Mayıs 2022’den beri en güçlü tabloyu işaret etmişti. Yeni siparişler yükselmeye devam ederken, istihdamda da artış dikkat çekti. Girdi maliyetlerinde artış tarife kaynaklı olarak hızlandı. Dikkat çeken kalemlerden biri ise, artan maliyetlerin çıktı fiyatlarına da yansıyor olmasıydı.

Hizmet PMI aynı dönemde önceki ay yılın en yüksek seviyesi olarak görülen 55,7’den 54,5’e gerilemiş, fakat sektörde genişlemenin devam ettiğini göstermişti. Yeni iş hacmi artış gösterirken, bu durum istihdam artışına da katkı sağladı. Ancak hem tarifeler, hem de artan istihdamın maliyeti artırması girdi maliyetlerini yukarı çekti. Bu durum çıktı fiyatlarına da yansıdı.

2. Çeyrek Büyümesi

ABD ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde, ikinci okumaya göre yıllık bazda 3,3% büyüdü. İlk çeyrekte görülen daralma ardından bu toparlanma resesyon endişelerini de baskılamıştı.

İlk okumada 3% olan büyümenin ikinci okumada yukarı yönlü revize edilmesinde en önemli katkıların yatırımlardaki (investment) olumlu ilerleme ve tüketici harcamalarındaki artış tarafından geldiği görüldü. Kamu harcamaları ise olumlu seyri baskılayan başlık olarak takip edildi. Aynı zamanda ithalat artış miktarının aşağı yönlü revize edilmesi de bu tabloyu desteklemişti.

Piyasa beklentisi büyümenin son okumada 3,3% olarak teyit edilebileceği yönünde.

ÇİN

Faiz Açıklamaları

Çin Merkez Bankası, Ağustos ayında kredi faiz oranlarını üçüncü kez sabit tutmuştu. Son değişiklik Mayıs ayındaki sabitlemede 10 baz puanlık indirimle gelmişti. Kurum ve bireylerin kredi kullanımında referans olarak gösterilen bir yıllık kredi ana faiz oranı 3%,  ipotek oranları üzerinde etkili olan 5 yıllık kredi ana faiz oranı ise 3,5% seviyesinde bulunuyor. Son dönemde göstergelerdeki zayıflığın artış göstermesi, yeni kolaylıkların artacağı beklentisini öne çıkarmış durumda. Piyasa beklentisi ise faizlerin değişmeyeceği yönünde.

EURO BÖLGESİ

İmalat ve Hizmet PMI

Haftanın ikinci işlem gününde Euro Bölgesi tarafında imalat ve hizmet PMI’larına ilişkin öncü verileri izliyor olacağız.

Fransa’da imalat PMI Ağustos’ta daralma bölgesinden çıkarak 50,4 puana ulaşmıştı. Üretim ve yeni siparişlerde daralma hafiflerken, ihracatta yavaşlama hızı azaldı. İstihdamdaki artışın da etkisiyle girdi – çıktı fiyatlarının hız kazandığı görüldü. Piyasa beklentisi imalat PMI’ın 50,1 puana ulaşabileceği yönünde. Hizmet PMI ise 49,8 puana yükselmesine rağmen daralma bölgesinde kalmayı sürdürdü. Fiyat baskıları arttı. Piyasa beklentisi hizmet PMI’ın aynı dönemde 49,7 puana gerileyebileceği şeklinde.

Almanya’da imalat PMI Ağustos’ta 49,8 puan ile 2022’den beri en yüksek seviyeye gelmiş, ancak daralma bölgesinde kalmayı sürdürmüştü. Yeni siparişler artışını üçüncü ayına taşırken, üretim artışı 2022’den beri en hızlı seviyesine ulaşmıştı. Fakat istihdam kaybı arttı. Girdi ve çıktı maliyetleri geriledi. Piyasa beklentisi imalat PMI’ın 50 puana yükselebileceği yönünde. Hizmet PMI ise 50,6 puandan 49,3 puana gerileyerek daralma bölgesine girmişti. Yeni iş hacmindeki azalma bu tabloda etkili oldu. Girdi ve çıktı maliyetleri artış gösterdi. Piyasa beklentisi hizmet PMI’ın 49,5 puana yükselebileceği şeklinde.

Euro Bölgesi’nde imalat PMI Ağustos ayında 49,8 puandan 50,7 puana yükselerek daralma bölgesinden çıkmıştı. Yunanistan ve İspanya verileri bu tabloda etkili olmuştu. Üretimde artış, 2022’den beri en güçlü seviyeye ulaştı. Girdi maliyetleri hafif artarken, çıktı maliyetleri düşmeyi sürdürdü. Piyasa beklentisi imalat PMI’ın 50,9 puana çıkabileceği şeklinde. Bölge’de hizmet PMI ise 51 puandan 50,5 puana gerileyerek genişleme eşiğinin üzerinde kalmıştı. Üretimde artış hızı yavaşlarken, istihdam piyasası buna rağmen gelişme sinyali verdi. Girdi ve çıktı maliyetleri ise yükselmeye devam etti. Piyasa beklentisi hizmet PMI’ın 50,6 puana çıkabileceği yönünde.

Almanya Ifo İş İklimi Endeksi

Almanya Ifo İş İklimi Endeksi, Ağustos ayında 88,6 puandan 89 puana yükselerek Mayıs 2024’ten bu yana en yüksek seviyesine ulaşmıştı. Beklenti endeks 90,7 puandan 91,6 puana çıkarken bu tabloyu desteklerken, mevcut koşulları ölçen endeksi 86,5 puandan 86,4 puana sınırlı gerileme kaydetmişti. İmalatta güven gerilerken, siparişlerde büyüme olmaması sorunlardan biri olarak gösterildi. Hizmet sektörünün de daha iyimser koşullara rağmen hafif gerileme yaşadığı açıklandı. Piyasa beklentisi endeksin 89,4 puana çıkabileceği şeklinde.

İNGİLTERE

İmalat ve Hizmet PMI

İngiltere’de imalat PMI Ağustos ayında 48 puandan 47 puana gerilemişti. Sektörde daralma birinci yılına gelmek üzere. Üretim önceki aya kıyasla daha yavaş bir hızda daraldı. Yeni siparişlerde düşüş sürerken, ücretlerdeki artış ve hammadde fiyatları nedeniyle girdi maliyetleri son üç ayın en hızlı artışını kaydetti.

Hizmet PMI ise aynı dönemde 51,8 puandan 54,2 puana yükseldi. Yeni iş hacmi neredeyse bir yılın en hızlı artışını kaydederken, istihdam seviyesi gerilemeye devam etti. Girdi maliyetleri son üç ayın, çıktı maliyetleri ise son dört ayın en hızlı artışını kaydetti.

Piyasa beklentisi imalat PMI’ın 47 puanda kalabileceği, hizmet PMI’ın 53,4 puana yükselebileceği şeklinde.

İSVİÇRE

Para Politikası Beyanatı

İsviçre Merkez Bankası SNB, Haziran’da gerçekleştirdiği son toplantıda politika faizini 25 baz puan düşürerek 0%’a getirmişti. 2022 sonlarında uygulamanın sona erdiği negatif faiz koşullarından bu yana en düşük faiz oranları görülüyor. Yıllık TÜFE değişimi 0,2% düzeyinde bulunuyor. Ülkede tarifeler öncesi ABD’ye gerçekleştirilen erken ihracatın desteğiyle büyümenin mütevazı olduğu belirtilse de, tarife riskleri güncelliğini koruyor.

Piyasa beklentisi faizin sabit bırakılacağı şeklinde.

AVUSTRALYA

Ağustos Enflasyonu

Aylık TÜFE değişimi, Temmuz döneminde yıllık bazda 2,8% düzeyinde açıklanmıştı. Beklenti (2,3%) ve önceki (1,9%) verinin üzerindeki bu enflasyon düzeyi, aynı zamanda geçtiğimiz yılın aynı döneminden bu yana yaşanan en yüksek enflasyon olarak kayda geçmişti.

Enflasyondaki artışta bazı eyaletlerde elektrik indirimlerinin sona ermesi ve konut fiyatlarının yükselmesi etkili olmuştu. Gıda ve alkolsüz içecek enflasyonu ise yavaşlama göstermişti. Ulaşım maliyetleri ise gerileyen kalem olarak kalmayı sürdürmüştü. Veri öncesinde Avustralya Merkez Bankası’nın (RBA) para politikasında değişiklik yapmama durumu ana senaryo olarak kabul ediliyor.

Piyasa beklentisi enflasyonun 2,9%’a yükselebileceği yönünde.