15 Ağustos 2025 Tarihli Makro Ekonomik Gelişmeler

Jackson Hole Sempozyumu

Her yıl Ağustos ayında ABD’nin Wyoming eyaletindeki Jackson Hole’de düzenlenen ve küresel piyasalar açısından önem taşıyan sempozyum 21 Ağustos’ta başlayacak. Bu yılki toplantıda özellikle işgücü piyasaları, verimlilik ve makroekonomik politikaların istihdam piyasası üzerine etkilerinin tartışılması bekleniyor.

Ancak bizim gözümüz daha çok politika yapıcıların açıklamalarında olacak. Özellikle ABD ve Euro Bölgesi tarafındaki politika beklentilerine ilişkin açıklamalar, son dönemde Fed’de yaşanan görüş ayrılıklarının ölçülebilmesi adına önemli olacaktır.

ABD

İmalat ve Hizmet PMI

ABD’de imalat PMI Temmuz ayında 49,5 puandan 49,8 puana sınırlı bir yükseliş göstermişti. Bu sınırlı yükselişe rağmen, yeni yılın en düşük seviyelerine yakın kalan PMI, imalat sektörüne ilişkin koşulların daraldığını göstermişti. İhracat satışları düşerken, istihdam azaldı. Öte yandan şirketlerin tarifeler öncesi stok faaliyetlerini yavaşlatması da veriyi aşağı çekti. Hem girdi hem çıktı maliyetleri hızlı şekilde artmaya devam etti.

Hizmet PMI Temmuz ayında 52,9 seviyesinden 59,7 puana yükselerek yılın en hızlı sektör genişlemesini göstermişti. Raporda yeni ürün tanıtımları ve müşteri yelpazesinin genişlemesi ile yeni işlerin arttığı belirtilirken, tarifeler nedeniyle yurt dışı müşteri hacminde sorunlar oluştuğu bildirildi. Girdi fiyatları artmaya devam ederken, çıktı fiyatlarında daha hızlı bir yükseliş görüldü.

FOMC Toplantı Tutanakları

Fed’in Eylül toplantısı öncesi piyasalar Banka’nın görüşlerine ilişkin tüm ipuçlarını toplamaya çalışıyor. 30 Temmuz’da gerçekleşen son Fed beyanatında politika faizi 4,25 – 4,50 aralığında sabit tutulmuş, Waller ve Bowman karşıt oy kullanarak faiz indirimi yönünde görüş bildirmişti. Ekonominin ılımlı seyrettiği ve işsizlik oranının düşük kaldığı belirtilirken, tarifelerin oluşturduğu belirsizlik vurgulanmıştı.

Hafta içinde yayımlanacak FOMC toplantı tutanakları, bu temkinli duruşa ilişkin detayları öğrenmemizi sağlayacak. Ancak temkinli duruşa karşın, Temmuz ayı için açıklanan istihdam rakamları pek içi açıcı değildi. Hatta bu veri sonrasında piyasalar Fed’in Eylül toplantısında 25 baz puan faiz indirimine neredeyse kesin gözüyle bakmaya başladı. Temmuz enflasyonu katı bir görüntü ortaya koysa da bu durumu değiştirmedi.

Özetleyecek olursak, tutanaklar temkinli duruşun gerekçeleri açısından önemli olabilir. Ancak toplantı sonrasında oluşan gelişmeleri içermeyeceği için, etkinin sınırlı kalma ihtimaline hazırlıklı olmak gerekiyor.

EURO BÖLGESİ

İmalat ve Hizmet PMI

Fransa’da imalat PMI Temmuz’da 48,2 puan ile önceki aya göre sınırlı değişim göstermişti. Sektörde daralma sürerken, yeni siparişlerde daralma hız kazanmıştı. Üretim aktivitesi olumsuz etkilenirken, satın almalarda da yavaşlama sürdü. İstihdam artarken, maliyetler daha ılımlı seyretti. Ülkede hizmet PMI ise 49,6 puandan 48,5 puana düşmüş, Nisan ayından sonraki en hızlı daralmayı göstermişti. Üretim ve yeni sipariş kalemleri daralırken, girdi ve çıktı maliyetleri ılımlı seyretmişti.

Almanya imalat PMI, Temmuz ayında 49,1 puan ile önceki aya göre sınırlı değişim göstermişti. Daralma sürse de bu veri son üç yılın en yüksek seviyesini temsil ediyor. Stok aktivitesi ve teslimat süreleri iyileşmede etkili olmuştu. Maliyetlerde ise gerileme dikkat çekmişti. Ülkede hizmet PMI ise 49,7 puandan 50,6 puana yükselip üç ayın ardından tekrar genişleme bölgesine geçmişti. İstihdamda artış ve iç talepteki canlanma bu tabloda etkili olmuştu. Fiyatlarda ise enflasyon baskılarının azaldığı izlenmişti.

Euro Bölgesi imalat PMI Temmuz’da 49,8 puana sınırlı yükselişle son üç yılın en yavaş daralmasını göstermişti. Üretimde genişleme devam ederken, Mart ayında bu yana en yavaş genişlemesini gösterdi. İstihdamda kayıplar sürdü. Fiyat tarafında ise maliyetlerin ılımlı seyrettiği görüldü. Hizmet PMI aynı dönemde 51 puana sınırlı bir yükseliş göstermişti. Mart ayından bu yana en hızlı genişleme izlenirken, yeni ihracat siparişleri düşüşünü iki yılın ötesine taşımıştı. Fiyat artış hızı ise Ekim ayından bu yana en yavaş temposunu gösterdi.

İNGİLTERE

Temmuz Enflasyonu

İngiltere’de yıllık enflasyon Haziran ayında 3,4%’ten 3,6%’ya yükselmişti. Beklentiler enflasyonun aynı düzeyde korunacağı yönündeydi. Yükseliş eğilimi özellikle akaryakıt maliyetlerindeki artış ve buna bağlı olarak hız kazanan ulaşım fiyatlarından kaynaklanmıştı. Giyim ve ayakkabı fiyatları önceki ayın tersine yükseliş gösterirken, gıda enflasyonu 2024’ün başlarından bu yana en hızlı artışı kaydetti. Hizmet enflasyonu 4,7%’de kaldı. Çekirdek enflasyon aynı dönemde 3,5%’ten 3,7%’ye hızlandı.

İmalat ve Hizmet PMI

İngiltere’de imalat PMI Temmuz ayında 48 puana sınırlı bir yükseliş gösterdi. Sektörde daralma sürerken, yine de üretim Ocak ayından bu yana en düşük hızdaki daralmasını yaşamıştı. İhracat kanadında zorlukların sürdüğü belirtilirken, yeni siparişler onunda ayında da düşmüştü. Hizmet PMI ise aynı dönemde 52,8 puandan 51,8 puana gerilemişti. Yeni işlerde daralma hızı yavaşlarken, ihracat satışlarında yavaşlama daha ılımlı olsa da sürdü. İstihdamda kayıplar hızlanırken, Girdi maliyetlerinde de yılın en düşük seviyeleri izlenmişti. Çıktı maliyetleri ise önceki aya göre artış göstermişti.

ÇİN

Faiz Açıklamaları

Çin Merkez Bankası, Temmuz ayında 1 ve 5 yıllık ana kredi faiz oranlarını değiştirmemiş, sırasıyla 3% ve 3,5% olan rekor düşük seviyelerde sabit tutmuştu. Banka ayrıca 7 günlük ters repo oranında da herhangi bir değişiklik yapmadı. ABD tarifelerinin yanı sıra, hali hazırda içerideki zayıf talep görünümü ve kırılgan emlak sektörü faizlerin bu düzeyde bulunmasının gerekçesi durumunda. Bu dönemde büyüme 5,2% düzeyinde oluşsa da, sanayi üretimi ve perakende satış rakamları oldukça zayıf bir tablo sundu. Banka’nın bu dönemde faiz değişikliklerinden çok, son süreçte kredi aktivitesini canlandırma amacıyla sağlanan sübvansiyonları kullandığı görülüyor. Bunlar da Eylül ayında yürürlüğe girecek.

YENİ ZELANDA

Faiz İndirimi Beklentisi

Yeni Zelanda Merkez Bankası RBNZ’nin bu haftaki para politikası toplantısında 25 baz puanlık indirim kararı alması bekleniyor. Enflasyon kontrol altında olarak değerlendirilirken, istihdam piyasasındaki zayıflığın ekonomiyi destekleme ihtiyacını öne çıkarmasıyla bu kararın alınabileceği düşünülüyor.

Temmuz ayında gerçekleşen son toplantıda Banka enflasyon riski nedeniyle faizi değiştirmemiş ve 3,25’te tutmuştu. Ancak enflasyonun 2,7%’ye gerilemesi ile birlikte indirim beklentileri artmış durumda. Buna karşın işsizlik aynı dönemde 5,2%’ye yükselip pandemi döneminden bu yana en yüksek seviyelerine ulaştı.

Banka’nın faiz indirimi beklentisini karşılayıp karşılamamasının yanı sıra, sonraki toplantılara ilişkin sağlayacağı ipuçları da Yeni Zelanda Doları üzerinde etki oluşturabilir.