Borsa Stratejileri: Uzun ve Kısa Vadeli Yatırım Taktikleri

Borsada başarıyı yakalamak için sihirli formüllere veya tüyolara bel bağlamak yerine, bilgi ve deneyimin önemin esas olduğunun farkında olmak önemlidir; çünkü yatırımda başarı, üzerine düşünülmüş analizler ve titizlikle oluşturulmuş bir yatırım stratejisi belirlemek ile gelir.

Rastlantısal başarılar elbette mümkündür, ancak bu tür başarılar sürdürülebilir değildir çünkü sistematik bir temele dayanmazlar. Yatırım stratejileri ise, yatırım kararlarınızı yönlendiren zihni işaret taşlarıdır.

Bu yüzden borsada yatırıma başlamadan önce, zaman içinde geçerliliği denenmiş temel strateji ve taktikleri anlamak kritik öneme sahiptir. Doğru uygulandığında, bu stratejiler birçok yatırımcının riskleri yönetmesine ve getirilerini maksimize etmesine yardımcı olmuştur.

Borsa Yatırımları Farklı Stratejik Yaklaşımlar

Borsada işlem gören hisse senetleri içerisinden doğru seçimi yapmak kadar, yatırım sürecinde nasıl bir yatırım stratejisi uygulanacağı da önemlidir. Her yatırımcının borsada uyguladığı strateji kendine özgüdür; çünkü herkesin piyasaya ve risk toleransına göre farklı yaklaşımları vardır. Üstelik başarılı olmanın kapısını açacak yalnızca tek bir borsa stratejisi değil, birden çok borsa stratejisi olduğunu söylemek de yanlış olmayacaktır.

Bu yüzden yatırım stratejisi tercihi, yaş, finansal durum, yatırım hedefleri, deneyim ve psikolojik sağlamlık gibi faktörlere bağlı olarak farklılık gösterir. Her bir borsa stratejisi, uygulama sahasında farklı bir tarza bürünse de, içerdiği yaklaşımların ortaklığı yönünden farklı kategoriler altında toplanabilir.

Borsada Değer Yatırımı Stratejisi

“Uzun zaman önce Benjamin Graham bana şunu öğretmiştir “Fiyat ne ödediğinizdir, değer ise ne aldığınız.” İster çoraplardan ister hisselerden konuşalım, ben kaliteli malı fiyatı düşükken almayı severim.“  - Warren Buffett’ın Hissedarlara Yazdığı Mektuplardan, 2008.

Borsada uzun vadeli yatırım stratejileri konuşulduğunda, ilk akla gelenlerden biri Benjamin Graham'ın öncülüğünü yaptığı değer yatırımı stratejisidir. Değer yatırımı, şirketlerin gerçek değerlerinin altında fiyatlandığı durumlara odaklanarak yapılan bir yatırım türüdür.

Graham ile başlayan ekol zaman içinde gelişti ve her değer yatırımcısı “değer yatırımcılığı” şemsiyesi altında kendi tarzlarını buldu. Ama her bir değer yatırımcısının kullandığı konseptin ortak noktası, fiyatlar yerine şirketlerin temel oranları üzerinden “değer” kavramına odaklanmalarıydı.

Değer yatırımcılığında duygusal hareketlere pek yer yoktur; bunun yerine, bir holding yöneticisi gibi derinlemesine düşünüp araştırma yapılır. Değer yatırımda hangi şirketlere yatırım yapılacağına karar verirken güçlü ve sağlam temel analizler yapılması esastır. Değer yatırımı stratejisi, kalabalık psikolojisine meyilli yatırımcı zihniyetine karşı çıktığı için, bu stratejinin aynı zamanda bir karşıt yatırım yaklaşımı olduğu da söylenebilir.

Borsada Büyüme Yatırımı Stratejisi

"Vadeli mevduata yatırım yaparak zengin olan kaç milyoner tanıyorsunuz? Başka sorum yok!"  - Robert G. Allen

Borsada yatırım stratejileri arasında değinilmeden geçilemeyecek olanlardan bir diğeri de büyüme yatırımı stratejisidir.

Büyüme yatırımı stratejisi ile değer yatırımı stratejisi arasındaki teorik ayrımı yapabilmek çok kolay sayılmaz; çünkü bir değer yatırımcısı da, bir hisseye değer biçerken, tıpkı bir büyüme yatırımcısı gibi, büyüme beklentisini de hesaplamasına dâhil eder. Ancak değer yatırımcısı, bu noktada daha temkinli davranır ve daha bulutsuz bir öngörülebilirlik arar.

Büyüme yatırımı stratejisi uygulayan bir kimse; yüksek büyüme beklentisi olan bir şirkete, pazar geneline ve sektör emsallerine göre daha yüksek F/K ödemeye razı olabilir. Eğer F/K, kazançlardaki beklenen büyümeye bölündüğünden hâlâ düşük bir orana ulaşılıyorsa, bu F/K’deki yüksekliğin büyüme beklentisiyle açıklanabilir olduğunu gösterir. F/K’nin, hisse başına kazançlardaki büyüme beklentisine bölünmesiyle bulunan değere PEG oranı denir.

Bu bağlamda bir sonraki Tesla’yı, Amazon’u ya da Apple’ı arayıp bularak onların geleceğine bugünden yatırım yapma yaklaşımını büyüme yatırımı stratejisi kapsamında değerlendirebiliriz. Diğer taraftan, başarıları artık belirli ölçüde kanıtlanmış ve geleceğindeki büyüme beklentileri artık daha net öngörülebilir duruma gelmiş hâlde Tesla, Amazon veya Apple türünde şirketlere, makul fiyatlardan ortak olma fırsatını kovalama tarzıysa, değer yatırımı stratejisi içinde düşünülebilir.

Bu ayrımı daha net ortaya koyabilmek için ünlü değer yatırımcısı Warren Buffett’ın izlediği portföy yönetim tarzı, komumuz bağlamında iyi bir örnek teşkil eder: Buffett 1973 senesinde Washington Post’un hisselerini aldı ve kırk yıl boyunca da şirket hisselerini portföyünde taşımaya devam etti; fakat ünlü yatırımcı Apple’ın hisselerini almak için, Apple’ın 10. Nesil iPhone’unu tanıtmaya hazırlandığı 2016 senesinin ortalarına kadar bekleyecekti.

Borsada Temettü Yatırımı Stratejisi

"Bana zevk veren tek şey ne biliyor musunuz? Temettülerimin geldiğini görmek…"  - John D. Rockefeller

Borsada yatırım stratejileri arasında en temkinli strateji diyebileceğimiz strateji türünün, temettü yatırımı stratejisi olduğu söylenebilir. Çünkü düzenli temettü dağıtımı genellikle olgunluk evresindeki şirketlerin bir özelliği olarak karşımıza çıkar ve bu tür yatırımda hisse ağırlığını doğal olarak bu tür şirketler teşkil eder.

Bu tür şirketlere ortak olarak temettü yatırımı stratejisi uygulayan bir yatırımcı, belirli bir sürede şirkete yatırdığı sermayeyi amorti etme fırsatı yakalayabilir. Üstelik bunu sağlarken şirket sermayesindeki payında azalma (bedelli sermaye artırımı olup da katılmadığı durum ihmal edilirse) yaşanmayacaktır.

Bu yönüyle temettü yatırım stratejisinin, gayrimenkul yatırımı ile benzerlik gösterdiği söylenebilir. Çünkü temettü yatırımcılığında da hem düzenli temettü geliri hem de hisseleri elden çıkarırken sermaye kazancı elde etme beklentisi bir aradadır.

Borsada Momentum Stratejisi

“Yüksek fiyatlardan alıp daha da yüksek fiyatlardan satarak çok daha fazla para kazanıldığına inanıyorum.”  - Richard Driehaus

Şu ana kadar saydığımız tüm borsa yatırım stratejilerinin, ancak temel analiz yöntemiyle hayata geçirilebileceğini söyleyebiliriz. Fakat borsada yatırım stratejileri arasında, momentum yatırım stratejisi teknik analiz yöntemine dayanması yönüyle diğerlerinden ayrılmaktadır.

Momentum stratejisi, son zamanlarda yatırımcı ilgisinin en çok yöneldiği ve yükseliş trendi içerisine giren hisseleri teknik analiz yöntemiyle tespit edip satın almak ve trend tersine döndüğünde uygun zamanlamayla hisseyi elinizden çıkarmak anlayışına dayanan bir yatırım tarzıdır. Bir momentum stratejistinin zihninde “Trend senin arkadaşındır.” anlayışı baskındır.

Ancak bu yaklaşım, sizce de karşıt yatırım stratejisinin tam karşıtı gibi görünmüyor mu? Peki, birbirine tamamen zıt görünen iki farklı yatırım stratejisi, aynı anda nasıl doğru olabilir?

Aslına bakarsanız, borsa gibi insan doğasının yönlendirdiği oluşumlarda -Aristo mantığının aksine- bir şey şartlara göre bazen doğru bazen yanlış olabilir. Hisseyi ne kadar zamanda elinizden çıkaracağınızla ilgili bir endişeniz yoksa, değerinin altında fiyatlanan şirket hisselerini, söz konusu hisselerin piyasa fiyatları düşerken almak muhtemelen size iyi getiriler sağlayacaktır. Fakat aynı hisseleri kısa bir vade sonunda satmanız gerekecekse, aynı strateji hayal kırıklığına sebep olabilir.

Karşıt yatırımcı, temel analizini yaptığı hisseleri fiyatı düşerken alır ve ileride piyasaların dengelenip etkin bir fiyatlamaya kavuşacağı zamanı sabırla bekler ve elindeki hisselerin er ya da geç gerçek değerine ulaşacağını varsayar. Momentum yatırımcısı ise, hâlihazırda yükseliş trendine girmiş hisleri yakalayıp, o trene katılmak ister.

Karşıt yatırım stratejisine yön veren fikir, takipçisi olunan şirketlerdeki ortaklık oranını, ortalama maliyetini daha düşüğe çekerek artırma ve şirketin temel verilerinde olumsuz bir gelişme olmadıkça ya da daha iyi fırsatlarla karşılaşılmadıkça, hisseleri uzun süre üzerinde taşıma düşüncesidir. Buna karşın bir momentum yatırımcısı ise, trendin tersine döndüğü yerde, stratejisi gereği pozisyonunu sonlandırmayı planlar ve bu bazen kısa vadeli bir bakış ufkunu da içerebilir. Dolayısıyla, momentum yatırım stratejisi uygulayan bir yatırımcı, trendin yönünü teyit için kendi tercih ettiği birtakım teknik indikatörleri kullanır.

Karşıt Yatırım: Nedir ve Nasıl Uygulanır?

“Herkes açgözlülük yaparken siz korkun, herkes korkarken de siz açgözlü olun.”  - Warren Buffett

Ama bir dakika bu sözü söyleyen Buffett, değer yatırımcısı değil miydi? Evet, bu tamamen doğru… Ancak değer yatırımcılığının aynı zamanda bir tür karşıt yatırım stratejisi olduğuna da, hatırlarsanız, değinmiştik.

Bir sabah uyandınız ve borsadaki hisselerin çoğunun taban yaptığını gördünüz, bir sonraki güne uyandınız ve yine aynı resim: Her yer kıpkırmızı ve tüm borsa yatırımcıları endişe içinde bu durumun nerede sonlanacağını konuşup tartışıyor.

Fakat bu sırada bir de bakmışsınız ki, bir karşıt yatırımcı; markette indirim olduğunu görüp sevinen bir vatandaş gibi, hemen ucuza hisse almak için borsanın yolunu tutuyor.

Şurası bir gerçek ki, borsada çoğunlukla kurunun yanında yaş da yanar. Kurunun yanında kabahatsiz bir şekilde yanan yaş hisseleri satın almak için ise, bir karşıt yatırımcıya göre böyle zamanlar tam da beklenen fırsat günleridir: Adeta Black Friday!

Hisse fiyatları düştükçe hisse alımını sürdüren karşıt yatırımcı, bu yolla ortalama alım maliyetini sürekli aşağı çeker ve bu da esasında bir portföy yönetim stratejisidir. Fakat burada dikkat edilecek en önemli husus, maliyet ortalayayım derken sönen balonları almadığınızdan emin olmanız gerekeceğidir.

Başarı, her yerde olduğu gibi, borsada da biraz aykırı insanların harcıdır; bu yüzden borsada yatırım stratejileri arasında karşıt yatırım stratejisinin de çok özel bir yeri olduğunu söylersek, sanırız yanılmış olmayız.

Borsada Uzun Vadeli ve Kısa Vadeli Yatırım Stratejileri

Yatırımcıların vade seçimleri, risk toleranslarına, finansal hedeflerine ve yatırım stratejilerine göre farklılık gösterir. Ancak ister kısa vadeli ister uzun vadeli olsun, yatırımda başarıyı yakalayabilmek için kapsamlı bir araştırma, piyasa bilgisi ve disiplin gereklidir.

Borsada uzun vadeli yatırım stratejileri bağlamında, yukarıda değindiğimiz değer yatırımı, büyüme yatırımı ve temettü yatırımı stratejileri örnek verilebilir. Bu tarz yatırımlarda genellikle temel analiz yöntemleri kullanılır. Değer yatırımında düşük değerlenmiş, büyüme yatırımında yüksek büyüme potansiyele sahip, temettü yatırımında ise düzenli temettü ödemesi yapan şirketlere odaklanılır.

Diğer yandan, momentum yatırımcılığı gibi borsada kısa vadeli yatırım stratejileri, genellikle teknik analiz yöntemlerine dayanır. Benzer şekilde günlük alım satım (day trading) veya birkaç gün ila birkaç haftalık alım satım (swing trading) gibi stratejiler, piyasadaki kısa vadeli fiyat hareketlerinden yararlanmayı amaçlar. Bu tür stratejilerde hızlı ve doğru kararlar almak, piyasa trendlerini yakından takip etmek önemlidir.

Her iki yatırım yaklaşımında da başarılı olmak, yatırımcının bilgi birikimi, stratejisini uygulama disiplini ve piyasa dinamiklerini anlama yeteneğiyle doğrudan ilişkilidir.

Başarılı Borsa Yatırımları İçin Bilmeniz Gerekenler

Yatırım stratejiniz veya stratejileriniz, finansal durumunuz ve hedefleriniz değiştikçe hayatınız boyunca değişebilir. Ancak yatırım yaklaşımınızın neyi gerektirdiği ve portföyünüzü ve mali durumunuzu nasıl etkileyeceği konusunda her zaman kapsamlı bir kavrayışa sahip olmaya gayret göstermek gerekir.

Hangi yatırım stratejisini tercih ederseniz edin, hedeflerinize ulaşmak için piyasalar hakkında yeterli bilgi sahibi olmak, bu alanda sürekli olarak kendinizi eğitmek ve borsanın doğasını derinlemesine anlamak esastır. Çünkü aktif yönetim gerektiren tüm stratejilerde elde edeceğiniz sonuçların başarısı, stratejinin kendisinden ziyade, onu ne kadar yetkin bir şekilde uygulayabildiğinizle doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle, stratejik bilgi ve uygulama becerisi, yatırım yolculuğunuzun anahtar unsurlarıdır.

Ayrıca, yatırım kararları ve süreçlerinde insan psikolojisinin etkisi göz ardı edilmemelidir. Çünkü yatırımcı psikolojisi, piyasaların iniş çıkışlarında soğukkanlı kalabilmek ve duygusal kararlar almaktan kaçınmak açısından kritik bir rol oynar. Bu noktada doğru hisseyi seçmek kadar iyi bir risk yönetimi planına sahip olmak da son derece önemlidir. Çünkü risk yönetimi, olası kayıpları minimize ederek, yatırımcının duygusal tepkiler vermesini engeller ve istikrarlı bir başarıyı destekler.

Sonuç

Yatırım, geleceğe yönelik finansal hedeflerimize ulaşmanın anahtarıdır. Ancak başarılı bir yatırımın temelinde, hem kendimizi hem de piyasaları iyi tanımak ve bu doğrultuda stratejik bir plan oluşturmak yatar.

Öte yandan ister forex ya da emtia isterseniz de hisse senedi piyasalarında yatırım yapıyor olun, her piyasanın doğasının farklı olduğunu ve kendine özgü dinamikleri bulunduğunu unutmamak gerekir. Başarılı bir yatırım için ilgili piyasanın yapısını derinlemesine anlamak, düzenli olarak takip etmek, temel ve teknik verileri doğru yorumlamak ve sağlam bir finansal okuryazarlık düzeyine sahip olmak şarttır. Bu donanımlara sahip olmak, piyasaların karmaşıklığını anlamanızı ve yatırım kararlarınızı daha bilinçli ve stratejik bir şekilde almanızı sağlar.

GCM Yatırım YouTube kanalındaki piyasa içerikleri, web sitemizde yer alan araştırma raporları ve eğitim makaleleri, piyasalara yönelik bilgi seviyenizi artırmak için zengin bir kaynak sunar. Bu kaynaklar sayesinde piyasa dinamiklerini daha iyi anlayabilir ve yatırım stratejilerinizi daha sağlam temellere oturtabilirsiniz.

Ayrıca, GCM Yatırım, tüm yatırımcılara GCM Borsa Trader platformunu ücretsiz deneyimleme fırsatı sunuyor. Siz de bu farkı yaşamak istiyorsanız, "Demo Hisse Hesabı"mızı hemen deneyin ve 100.000 TL sanal parayla risk almadan yatırımcılık deneyimlerinizi geliştirin.

GCM Borsa Trader uygulamasını, App Store veya Google Play mağazalarından indirerek akıllı telefonlarınızda kullanabilir ve dilediğiniz her an yatırım yapmanın keyfini çıkarabilirsiniz.

Şimdi siz de ücretsiz deneme fırsatını kaçırmayın ve yatırım dünyasına adım atarken GCM Yatırım’ın sunduğu ayrıcalıkları keşfedin!