Havayolları, Enerji Şirketleri, Bankalar ve Korelasyonlar

Salgın ve savaş döneminin yoğun olarak etkilediği piyasalarda bir taraftan da şirket dinamikleri etkisini korumaya çalışıyor. Salgından toparlanmaya çalışan sektörlerde özellikle enerji fiyatları ve enflasyon – faiz etkilerinin görülebilmesi önem kazanıyor. Bu bağlamda aşağıdaki karşılaştırmaları inceliyoruz.

Brent petrol – TUPRS & PETKM

Yukarıdaki grafikte beyaz çizgi Brent petrol, mavi TUPRS, turuncu çizgi ise PETKM.

Grafikte görüleceği gibi TUPRS ve PETKM'in Brent petrol fiyatı ile korelasyonu uzun vadede güçlü görünüyor. Grafikte Mart 2020'den itibaren birkaç dönem dikkat çeken bir durum ise, petroldeki yükselişe ek olarak, geri çekilme dönemleri sonrasında ilgili hisselerin ivme kazanması. Bunun güçlü bir çıkarım haline gelmesi için birkaç örnek daha gerekiyor. Ancak takip etmeye değer. Öte yandan daha uzun vadeli baktığımızda, petroldeki bu tür düzeltmeler fiyat düzenlemeleri sonrasında kar marjını artırıyor olabilir. Yani önceki yükseliş sonrası belirlenen fiyattan satışlar yapılırken, kısa dönemli düşüşler satış fiyatını değiştirmiyor ve karın artmasına neden oluyor.

Brent petrol - THYAO & PGSUS

Beyaz çizgi Brent petrol, mavi çizgi THYAO, turuncu çizgi PGSUS.

Enerji şirketlerinde olduğu gibi burada da bir konuyu vurgulamak gerekiyor. Burada sadece petrol etkisini göstermeye çalışıyoruz, ancak etki sadece petrol tarafından gelmiyor. Salgın, savaş gibi birçok faktörü unutmamalıyız.

Havayolu şirketlerinin Mart 2020'den bu yana, salgına ilişkin kısıtlamaların kademeli şekilde kaldırılması, ucuz olarak görülmesi gibi faktörlerle destek kazandığı görülüyor. Aynı koşullar petrol talebinin de artmasına yol açtığı için 2 yıllık badede oldukça korele bir tablo ortaya çıkıyor. Burada da enerji şirketlerine benzer şekilde kısıtlamaların kaldırılmasına ek olarak yükselen enerji maliyetlerinin fiyatlara yansıtılması ardından oluşan bir karlılık artışı da ortaya çıkıyor.

Enerji özeti

Enerji fiyatındaki ani hareketler sonrası şirketlerin buna uyum sağlama, fiyat değiştirme süreci ilk etapta yıpratıcı olsa da, sonraki süreçte enerjideki olası düzeltmeler kar marjını pozitif etkiliyor. Öte yandan 2 yıllık periyotta yoğun olarak etkilenip ucuzlamaları nedeniyle enerji ve havayolu şirketleri ön plana çıkmış durumda. Ancak özellikle bu tür sektörlerde düzeltmelerin bir önceki düzeltmenin oluşturduğu dip bölgeye kıyasla neredeyse 50%'yi aşan düşüş maratonlarına yol açabildiği göz ardı edilmemeli.

Faiz & Bankacılık hisseleri

Beyaz çizgi 2 yıllık tahvil faizi (TR), mavi çizgi Dolar kuru, turuncu çizgi Bankacılık endeksi

Salgının başlamasıyla birlikte piyasa faizinde (2 yıllık tahvil faizi) oluşan düşüşün bankaları negatif etkilediği görülüyor.

Politika faizinin düşürülmesi Eylül 2021 ile birlikte kurda ivme kazanımına yol açıyor. Piyasa faizinin yükselmesiyle birlikte bankaların da yükseliş eğilimi sürdürdüğü görülüyor. Öte yandan bankaların karlılıkları doğrudan politika faiziyle ilişkili de görünmüyor. Ancak yine görüldüğü üzere, piyasa faizi, yani enflasyon beklentileri neticesinde piyasada oluşan borçlanma maliyeti- ki bu da kur ile daha yakın ilişkili, bankalarla daha sıkı bir korelasyona sahip.