Enflasyona Karşı BİST 30 Şirketleri

2022 yılı 3. Çeyrek finansal sonuçları açıklanmaya devam ediyorken yüksek enflasyon ortamında gelen bilanço rakamlarının yanıltıcı izlenimlere yol açabildiği görülmektedir. Enflasyon etkisi ile yapay bir büyüme dönemi yaşayan bilanço rakamlarında reel büyüme sağlanıp sağlanmadığı piyasa tarafından sorgulanması gereken oldukça önemli bir konudur.

Bu sorgulamada kıyaslanan enflasyon verilerine karşı yalnızca özkaynak artışı ve dönemsel net kar rakamları değil, bunun yanında; esas faaliyet karı ve FAVÖK artışı gibi esas faaliyet alanı dışında yazılan tek seferlik karların arındırıldığı kalemler de mutlaka incelemeye alınmalıdır. Bu kıstas çerçevesinde yapılan çıkarımlar, yaşanan büyümenin realitesini ortaya koymakta daha anlamlı sonuçlar doğuracaktır.

Şirketlerin kurda yaşanan artıştan ve yüksek volatiliteden kaynaklı yazmış oldukları kar veya zararlar, duran varlık satışlarından elde edilen karlar ve özellikle ertelenmiş vergi borçları sebebiyle yazılan kar rakamlarını sürdürülebilir olmayışı sebebiyle ‘tek seferlik’ karlar olarak göz önünde bulundurmak daha sağlıklı bir yaklaşım olacaktır.

Hali hazırda açıklanan güncel bilançolarda büyüme oranlarında yaşanan düşüşün, gelecek dönem sonuçlarında da devam etmesi kuvvetle muhtemeldir. İşte tam olarak burada reel büyüme sağlayan şirketlerin enflasyon oranlarının altında değer kaybeden şirketlerden farkı ve önemi daha net bir şekilde ortaya çıkmaktadır.

Aşağıda verilen tabloda 2022 3. Çeyrek finansal sonuçları açıklanan BİST30 şirketlerinin farklı kalemlerde gerçekleştirmiş oldukları büyüme oranları mevcuttur.

İncelemeye alınan 24 şirket içerisinde;

Net Kar kaleminde en çok büyüme oranı sağlayan ilk 5 şirket:

• TAVHL
• TUPRS
• THYAO
• AKSEN
• SAHOL

FAVÖK kaleminde en çok büyüme oranı sağlayan ilk 5 şirket:

• TUPRS
• TAVHL
• SAHOL
• KCHOL
• HEKTS

Esas Faaliyet Karı kaleminde en çok büyüme oranı sağlayan ilk 5 şirket:

• TUPRS
• THYAO
• TAVHL
• SAHOL
• KCHOL

olarak ön plana çıkmaktadır.

TÜİK tarafından açıklanan yılbaşından bu yana enflasyon artış oranı yaklaşık olarak %58 olarak gerçekleşmiştir.

İncelemeye alınan 24 şirkette;

• ‘Net Kar’ büyüme kaleminde; yalnızca 18 şirketin net kar büyüme oranı %58 ve üzeri olarak gerçekleşmiştir.

EREGL, TKFEN, KOZAA, TCELL, ARCLK ve TTKOM şirketlerinde yıllıklandırılmış Net Kar büyümeleri enflasyona karşı geride kalmıştır.

• ‘Esas Faaliyet Karı’ büyüme kaleminde; yalnızca 18 şirketin Esas Faaliyet Karı oranı %58 ve üzeri olarak gerçekleşmiştir.

ARCLK, TCELL, EREGL, KRDMD, TTKOM ve PETKM şirketlerinde yıllıklandırılmış Esas Faaliyet Kar kar büyümeleri enflasyona karşı geride kalmıştır.

• ‘FAVÖK’ büyüme kaleminde ise; yalnızca 16 şirketin FAVÖK büyüme oranı %58 ve üzeri olarak gerçekleşmiştir.

KOZAL, ASELS, ARCLK, KRDMD, TCELL, TKFEN, TTKOM ve PETKM şirketlerinde yıllıklandırılmış Esas Faaliyet Kar kar büyümeleri enflasyona karşı geride kalmıştır.

• ‘Özkaynaklar’ büyüme kaleminde ise; yalnızca 15 şirketin Özkaynak büyüme oranı %58 ve üzeri olarak gerçekleşmiştir.

BIMAS, ARCLK, ASELS, KOZAA, TKFEN, TTKOM, TCELL, KOZAL ve EKGYO şirketlerinde yıllıklandırılmış Özkaynak büyümeleri enflasyona karşı geride kalmıştır.

Bu analiz ışığında şirketlerde büyüme izleniyor olsa da reel ve sürdürülebilir büyümenin her şirkette sağlanamadığı açıkça görülmektedir.

Sürdürülebilir büyümede öncü olarak kullanılabilecek veriler FAVÖK ve Esas Faaliyet Karı büyüme verileridir.

Dönemsel yazılan karlar içerisine dahil olsa da Özkaynak ve Net Kar büyüme verileri reel anlamda büyümeyi başarmış şirketlerin tespitinde kullanılabilecek verilerdir.

Çalışma kapsamında sürdürülebilir ve reel büyüme kriterlerini bir arada sağlayan ilk 5 şirket:

• TUPRS
• TAVHL
• THYAO
• SAHOL
• KCHOL

olarak ön plana çıkmaktadır

Bu anlamda yatırımcıların reel ve sürdürülebilir büyüme sağlayan şirketler ile enflasyonun gerisinde kalan şirketler arasındaki farkın ayırdına varması oldukça önemli olacaktır. Ele alınan veriler gerçekleşen, geçmiş verilerdir. İzlenim oluşturmak adına önemli bir kaynak oluştursa da, gelecek dönemler için de aynı performansların gerçekleşeceği konusu kesinlik taşımamaktadır. Yeni dönemde konjonktüre uygun, hikayesi olan ve yatırım yapan şirketlerin ön plana çıkacağı bilinmeli; değerlendirmeler bu bakışla gerçekleştirilmelidir.