Enerji Sektöründeki Potansiyel Şirketler
Dünya genelinde temiz enerjiye dönüşüm adına atılan adımlar enerji sektörü açısından önem taşıyor. Bununla birlikte yenilenebilir enerji kaynaklarının verimli kullanılması karbon azaltımı açısından en önemli faktör olarak karşımıza çıkıyor. Ülkemizde de bu konuyla ilgili çalışmaların desteklendiğini ve yapılan çalışmaları daha önceki raporlarımızda anlatmıştık. Aşağıdaki grafikte elektrik sektörünün dolar bazlı aylık grafiğini görebilirsiniz. Tarihi zirvesini en son Temmuz 1998’te görmüş olan sektörde baskılanma yaşanarak 2000 yılından bu yana sarı alanla gösterdiğimiz bölgede hareketini sürdürdüğü görülmektedir. Sektöre yeni dahil olan şirketler olmakla beraber yapılan çalışmalar ve oluşan potansiyel dikkat çekmeye başlıyor. Uzun vadeli dönem için bakacak olursak global cephede de enerji sektörüne ilişkin iyimserlik ile tarihi zirvesine doğru olası potansiyelin oluşabileceği düşünülebilir.
Borsa İstanbul’da enerji sektöründe işlem gören 27 adet şirket bulunmaktadır. Aşağıdaki tablo şirketlerin piyasa değerlerine göre sıralanmış halini göstermektedir. ASTOR, NTGAZ gibi şirketler bulundukları faaliyet alanı sebebiyle sektöre dahil edilmemiştir. Tabloda da göründüğü gibi piyasa değeri açısından bakıldığında ilk sırada ENJSA, ikinci sırada AKSEN, üçüncü sırada ise ALFAS yer almaktadır. Sektörde piyasa değeri en düşük şirket ise AKSUE olarak karşımıza çıkmaktadır.
Not: Veriler 27.11.2023 kapanış bilgilerini içermektedir.
Enerji Sektöründe Dupont Analizi (Genel Görünüm)
Dupont analizinin temel göstergesi olan özkaynak karlılığıdır. Dupont analizi ile şirketlerin özkaynaklarının nerelerden kaynaklandığını ve şirketin hangi alandaki gelişmelerinin özkaynak karlılığını artırdığını gösterir. Dupont analizinde takip edeceğimiz rasyolar puanlama sırasına göre; özkaynak karlılığı, borç kaynak oranı, aktif devir hızı, aktif karlılık ve net kar marjıdır. Analizimizde bu rasyoları teker teker inceleyeceğiz ve elde ettiğimiz sonuçları temel çarpanlar vasıtasıyla filtreleyerek bir bütün halinde çalışmamızı tamamlayacağız. Buradan yola çıkarak tek başına herhangi bir rasyo yada çarpan yatırım kararı verirken tek başına yeterli değildir.
1.Özkaynak Karlılığı
Özkaynak karlılığını, aktif karlılık borçlanma oranı gibi rasyoları kullanarak formüle edebiliriz. Aşağıdaki tabloda özkaynak karlılığı sıralaması yer almaktadır. Bu durumda özkaynak karlılığı en yüksek olan şirketlere baktığımızda ilk sırada %120,72 ile ALFAS, ikinci sırada %119,27 ile ENJSA, üçüncü sırada ise %108,68 ile BIOEN yer almaktadır. Özkaynak karlılığı en düşük olan ise -%286,36 ile AKENR ilk sırada, -%19,42 ile AYDEM ikinci sırada, %1,69 ile CONSE üçüncü sırada yer almaktadır.
Tabloda tüm rasyolar görünmekle beraber sıralama özkaynak karlılığı en yüksek olan şirketlere göre yapılmıştır.
2.Borç Kaynak Oranı
Borç kaynak oranı ise şirketin uzun vadeli borç ödeme gücünü gösterir. Enerji sektöründe borç kaynak oranı ortalaması %57,91 olarak karşımıza çıkmaktadır. Burada önemli nokta borç kaynak oranı yüksek olan şirketlerin özkaynak karlılığını artıcı etkiye sahip olmasıdır. Borcun kaldıraç etkisiyle şirketler kar elde edebilirler. Şirketler doğru şekilde borçlandığı takdirde yani borçlarını çevirebilme yetisine sahip olduklarında özkaynak karlılığına olumlu katkıda bulunurlar. Enerji sektöründe genel konjonktürde borç kaynak oranı yüksek seyretmektedir. Borç kaynak oranı sıralamasına baktığımızda AKENR’in borç kaynak oranının %89,33 olmasıyla ilk sırada yer aldığı görülmektedir. En düşük borç kaynak oranına sahip olan şirket ise IZENR’dir.
3.Aktif Devir Hızı
Aktif devir hızı ise bize şirketin aktiflerini ne kadar verimli kullandığını göstermektedir. Enerji sektöründe aktif devir hızı ortalaması %81,05 olarak karşımıza çıkmaktadır. Sektör içinde aktiflerini en verimli kullanan şirket ise %256,37 ile ARASE olarak karşımıza çıkıyor. ALFAS %196,65 ile ikinci sırada ENJSA ise %168,72 ile üçüncü sırada yer alıyor. PAMEL %5,25 ise son sırada yer almaktadır.
4.Aktif Karlılık
Aktif karlılık rasyosu, şirketin aktifleri üzerinden ne kadar kar elde ettiğini gösterir. Enerji sektöründe aktif karlılık ortalaması %11,96 olarak karşımıza çıkmaktadır. Aktif karlılık sıralamasında %46,38 ile ALFAS ilk sırada yer alırken ikinci sırada %39,54 ile ODAS yer alırken aktif karlılıkta en kötü yüzdeye sahip olan şirket ise -%17,11 ile AKENR olarak karşımıza çıkıyor.
5.Net Kar Marjı
Analizde ilk bakılması gereken rasyo net kar marjıdır. Net kar marjı bize şirketin satışlarının % kaçı kadar kar elde ettiğini gösterir. Aşağıdaki tabloda net kar marjı sıralaması sonuçları görünmektedir. Enerji sektöründe net kar marjı en yüksek şirketlerde ilk sırada %558,72 ile PAMEL yer alırken, -%48,23 ile AYDEM en sonra yer almaktadır.
Dupont Analizi Değerlendirme; Dupont analizinde şirketleri sadece yukarıda belirttiğimiz rasyolara göre değerlendirmek bizi tamamen doğru sonuca götürmeyebilir. Dupont analizi sayesinde şirketlerin genel performansları hakkında bilgi sahibi olabiliriz. Bu durumda özkaynak karlılığı, politika faizinin (%40) üzerinde olan şirketlere baktığımızda ALFAS, ENJSA, BIOEN, SMRTG, ARASE, ODAS, AKSUE, GWIND ve PAMEL olarak karşımıza çıkmaktadır.
Önemli olan diğer tarafta piyasa çarpanları açısından da değerlendirmek gerektiğidir. Örneğin PD/DD oranı, Sharpe rasyosu gibi çarpanlarda ne gibi değişimler gözlendiğine de bakılmalıdır.
Filtreleme Metodu
Özkaynak Karlılığı ;
>%40 koyu sarı
<%40 açık sarı
PD / DD ;
PD/DD oranı son 4 çeyreklik ortalamasına göre düşenler yeşil, yükselenler kırmızı, eşit olanlar açık yeşil, yüzde olarak hafif yükseliş gösterenler açık kırmızı
Sharpe;
>3 koyu yeşil
<1 yeşil
1 ve 3 arasında açık yeşil olarak belirtilmiştir.
Filtreleme Sonrası Görünüm
ALFAS ortalamalara göre bakıldığında özkaynak karlılığında %18,38 artış gözlenirken PD/DD oranında %69,28 oranında bir artış gerçekleşmesi hissenin pahalı olduğunu gösterdiği için olumsuz karşılanmaktadır.
ENJSA özkaynak karlılığında %12,87 artış gözlenirken PD/DD oranında %2,53 oranında artış görülmesi makul kabul edilebilir.
BIOEN özkaynak karlılığında %38,49 oranında artış gözlenirken PD/DD oranında %25 oranında artış görülmesi çok makul görülmese de potansiyel oluşturabilir.
SMRTG’ye baktığımızda özkaynak karlılığında %34,21 oranında artış gözlenirken PD/DD oranına %25,55 oranında artış görülmesi çok makul görülmese de olumlu değerlendirilebilir.
ARASE özkaynak karlılığında %42,54 artış gözlenirken PD/DD oranında %32,13 oranında azalış görülmesi şirketin özkaynak karlılığı artmasına rağmen fiyatının ucuzladığını göstermesi sebebiyle ARASE potansiyel şirket olarak değerlendirilebilir.
ODAS sharpe rasyosunun eksi olması sebebiyle olumsuz karşılanmaktadır.
AKSUE özkaynak karlılığında azalış görülmesi ve sharpe rasyosunun eksi olması sebebiyle olumsuz karşılanmaktadır.
GWIND özkaynak karlılığında azalış ve PD/DD oranında artış görülmesi sebebiyle olumsuz karşılanmaktadır.
PAMEL ARASE’ye benzer şekilde özkaynak karlılığında %14,86 oranında artış gözlenirken PD/DD oranında %30,42 oranında azalış görülmesi şirketin fiyatının ucuzladığını ve potansiyel oluşturabileceği sinyalini vermektedir.
Sonuç
Yapmış olduğumuz dupont analizi sonrasında performansları hakkında bilgi sahibi olduğumuz şirketlere belirli filtrelemeleri uygulayarak temel çarpanlar vasıtasıyla daha detaylı incelemeye aldık. Bunun sonucunda potansiyel oluşturabilecek şirketleri görmüş olduk. Potansiyel oluşturmuyor şeklinde belirttiğimiz şirketler içinse parantez açmak faydalı olacaktır. Uzun vadeli konjonktürde bu şirketlerde de potansiyel oluşturabilir. Global cepheye bakıldığında, Uluslararası Enerji Ajansı’nın enerji verimliliğinde ilerleme hızının 2030’a kadar iki katına çıkarılmasına yönelik taahhütleri de temiz enerjiye dönüşümde hedefe ulaşılması açısından önem arz ediyor. Öte yandan Türkiye tarafında da bu çalışmaların sürmesiyle şirketlerin mevcut görünümlerinde yeni hikayeler yaratmasına olanak tanıyabilir. Bu bağlamda yapmış olduğumuz analizde olumsuz olarak değerlendirdiğimiz şirketler veya olumlu olarak gördüğümüz şirketlerde değişimler izlenebilir.