Makro Ekonomik Gelişmeler - 29 Kasım 2024

ABD

Tarım Dışı İstihdam, Ortalama Saatlik Kazançlar ve İşsizlik Oranı

ABD’de istihdam Ekim ayında oldukça zayıf bir görünüm sergiledi. Tarım dışı istihdam artışı 12 bin olurken, özel sektörde 28 bin istihdam azalışının etkisini 40 binlik kamu istihdam artışı telafi etti. Zayıf veride Boeing’deki grevin etkisi gözlemlenirken, kasırga nedeniyle yaşanan tahliyeler de negatif etkiyi pekiştirdi. Ancak kurum, kasırga etkisinin net şekilde ölçülemediğini belirtti. İstihdamdaki bu zayıflığın geçici faktörlerden olduğu düşüncesiyle etkinin sınırlı olduğu takip edilmişti. Analist tahminleri, tarım dışı istihdam artışının 200 bin düzeyinde olabileceği yönünde.

Ekim ayında ortalama saatlik kazançlar önceki aya göre 0,4%, önceki yılın aynı dönemine göre 4% artarak, ücret artış hızının hala yüksek seviyelere çıkabildiğini göstermişti. Enflasyonist ortamı destekleyebilecek bu durum, Fed’in daha temkinli olabileceği beklentilerini de ayakta tutuyor. Tahminler, Kasım ayında ortalama saatlik ücretlerin önceki aya göre 0,3% düzeyinde artabileceği yönünde. Önceki yılın aynı dönemine göre artışın hız kaybederek 3,9% olması bekleniyor.

İşsizlik oranının 4,1%’den 4,2%’ye çıkabileceği öngörülüyor.

ADP Özel Sektör İstihdam Değişimi

ADP verisine göre ABD özel sektör istihdamı Ekim ayında 233 bin artış göstermişti. Kurum Cuma günü açıklanan tarım dışı istihdam verisinin aksine, fırtına etkisini daha zayıf görmüştü. Hizmet sektörü 211 bin iş eklerken, bu kalem içinde an yüksek istihdam artışı eğitim – sağlık tarafında olmuştu. Ancak imalat sektöründe 19 bin istihdam kaybı ölçüldü.

Ücret artış hızı da Eylül – Ekim döneminde zayıflama gösterdi. Hem iş değiştirenler, hem de aynı işe devam edenlerin ücret artış hızındaki bu yavaşlamaya rağmen, mevcut hız teori olarak hedef enflasyonun üzerinde kalmaya devam ediyor.

Analist tahminleri Kasım ayında özel sektör istihdam artışının 165 bin düzeyinde olabileceği yönünde.

JOLTS İş İlanı Sayısı

ABD’de toplam iş ilanı sayısı Eylül ayında 418 bin azalarak 7,44 milyona düşmüştü. Bunda Kasım ayındaki seçim öncesi işe alımda daha gönülsüz olunmasının yanı sıra, yüksek faiz ortamının da etkileri izlendi. İş ilanları en çok sağlık hizmetleri ve sosyal yardım alanında azalırken, en çok artış finans ve sigorta sektöründe görüldü. Analist tahminleri Ekim ayında toplam iş ilanlarının toparlanma ile 7,51 milyona çıkabileceği yönünde.

ISM Hizmet PMI

ISM Hizmet PMI, Ekim ayında 56 puana yükselerek piyasa beklentilerinin üzerinde bir seviyeye ulaşmıştı. Bu veri aynı zamanda Ağustos 2022’den bu yana görülen en yüksek değer olarak da kayda geçti.

İstihdam kalemi 48,1 puandan 53 puana ulaşarak toparlanmaya katkı sağlarken, çıktı fiyatları ve yeni siparişleri genişlemesine rağmen genişleme hızını yavaşlatmıştı. Hizmet sektörü ABD ekonomisinin büyük kısmını temsil etmesi nedeniyle, sektörün seyri gerek büyüme, gerekse enflasyon beklentileri açısından yakından takip ediliyor.

Analist tahminleri, Kasım’da ISM Hizmet PMI’ın 55,5 puana gerileyebileceği yönünde.

ISM İmalat PMI

ISM İmalat PMI, Eylül ayında 47,2 puandan 46,5’e düşmüş ve gerilemenin yanı sıra, beklentini de altında bir performans sergilemişti. Bu daralma hızı da Temmuz 2023’ten bu yana en karamsar tabloyu ortaya çıkarmıştı. Çıktı fiyatları, istihdam ve yeni sipariş kalemlerinin tümünde yavaşlama takip edilmişti. Piyasa beklentisi ISM İmalat PMI’ın 47,6 puana yükselebileceği yönünde. Dolayısıyla daralmanın devam etmesi bekleniyor.

Michigan Tüketici Güveni

Michigan Üniversitesi’nin tüketici güven endeksi Kasım ayında 71,8 puana ulaşarak son yedi ayın en yüksek seviyelerine ulaşmıştı. Mevcut koşulları ölçen endeks 64,9 puandan 63,9 puana gerilerken, beklenti endeksi 74,1 puandan 76,9 puana yükselerek manşet veriyi yukarı taşımıştı. Öte yandan verinin öncü göstergesi, seçim öncesi hesaplamalarda 73 puana kadar yükselmeyi işaret etmişti. Bu veri seçim sonrası 71,8 puana revize edilmişti. Piyasa beklentisi endeksi Aralık ayında 73 puana yükselebileceği yönünde.

OPEC

Üretim Artırımı Planı Tekrar Ertelenecek mi?

OPEC+ yakın dönemde üretim artışı planlarını tekrar erteleme kararı almıştı. Özellikle Trump’ın zaferi ardından yeni yılda OPEC+ ile iletişimin nasıl kurulacağı merak ediliyor. Öte yandan, hafta içinde 1 Aralık’ta gerçekleşecek toplantının 5 Aralık’a ertelendiği duyuruldu. Hafta içinde, OPEC+’nın üretim artışı planını tekrar erteleyebileceği iddiaları petrol fiyatlarının dengelenmesinde etkili olmuştu. Dolayısıyla kararın olası ertelenmeme durumu baskı oluşturabilecekken, yükseliş ihtimali için üretim artırımının ertelenmesinin yanı sıra, süre olarak da piyasaların tatmin edilmesi gerekebilir.

TÜRKİYE

Kasım Enflasyonu

Enflasyon Eylül ayında yıllık bazda 49,38%’den 48,58%’e yavaşlamıştı. Ancak enflasyon piyasa beklentilerinin üzerinde kalmıştı. Yine de enflasyonun arka arkaya beş ay yavaşlaması, Temmuz 2023’ten bu yana görülen en düşük düzeyinde kayda geçmesinde etkili olmuştu. Enflasyonun görece katı bir seyir izlemesi de, gittikçe yakınsayan faiz indirim beklentilerinin daha şüpheli hale gelmesinde rol oynamıştı.

Foreks anketine göre, Kasım ayında enflasyonun yıllık bazda 46,72% düzeyinde oluşması bekleniyor. Yıllık bazdaki bu yavaşlamaya aylık 2% enflasyonun eşlik etmesi bekleniyor.

Ankette 2024 yıl sonu için enflasyon tahmini 45%, 12 ay sonrası için TÜFE beklentisi 28,20% düzeyinde oluştu. 2025 sonunda ise enflasyonun 27% olması bekleniyor.

İSVİÇRE

Ekim Enflasyonu

İsviçre’de enflasyon Eylül’de yıllık bazda 0,8%’den 0,6%’ya yavaşlayarak 2021’den bu yana en düşük seviyeye ulaşmıştı. Konut ve enerji kalemlerinde fiyat artış hızı yavaşladığı gibi, ulaştırma fiyatlarında gerileme takip edilmişti. Analist tahminleri, TÜFE’nin Ekim’de bir önceki aya göre 0,1% gerileyeceği yönünde. Yıllık bazdaki enflasyonun ise aynı dönemde 0,6%’dan 0,7%’ye çıkması bekleniyor.